አምሉ አሻሪ

ታደለ አጋጄ

ይቶፒያ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ ሊሊቴ ትኩቶ እይጝስ እንፃኽስቴታጊ አግስቴት ታኹስ እምቲኹሳ አላሜ ዋይሚስቲ ያኹኽ ዳድ ፌፄምጝስኪላ ኬሻንቴ ልቕልቕቴ ካንትፄታጊ ፌዩንኩ ዋልታ አሜትካዳ ኽሳንቲ  ዋይሚ ሜዜጌብስታ:: አጌር አቡቑ አችስ 2011 ም.አትዳ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ዝማቺስ ቴኬልስትⶓ ጄሜርኹ ጊዝያኽ:: እኒ አሜትካዳ አይር እግልታውሳ ኪሴ ካላካልጝጝስ እንቲታኪላ እንዴሰ ቤዴራ ማናማንኹሳ ዴኑሳ አብቶ ዴሜክጝስ እንፃኽስስታማጊ ዝኩኽ ክርፂ ልቕልቐቲዳ ክርፂ ዋይሚ ካንትስማጊ አግስቴ:: ናካሳ ኺስታ 32 ቢሊዮን ችግኝ ቴኬልስትⶓ ንባርካ ካንትፃና::

ይቶፒያ ዴኑ አብትስ አፍሪካኩ አጌርካዴስ ቢዲሪዳ እሽቲኹ ዝቤን ዜኔግስታቲው ያኹኒውላ ጊዝዴስ ጊዞ ዴሜካማጊ ይንትኹ እዝቡ ሚንቺትስ፣ እርሺውሳ ብቴ እሳንጝፅጝስስታ ክምካስ ክዮ ፋይጝስ ናኒስ እምፕልታቕ ዴኑሳ አብቶ ቻፋቻፋጝስ ዴኑ ልማት ኔኬታታ ፄውስታ:: እንዴስ ቤዴራ ይቶፒያው ዴን አብቱ ልማት 120 ሚሊዮን ሄክታር ብቲ ሾፌንስታሺኹ ያኹስ እንኪላ ሊኽዴስ 60 ታፋ ያኻውሳ ብቴ ንጝያኽ::

አጌራዋ ሜንችካ ዝቤንካ ቺፅጝፃሺንኩ ምንግስትካ ዴኑሳ አብቶ አንኬባኬብጝስ ሊሊትጙኽስ ፅሬቶ ፄዋሺንኩ ያኹኒውላ ፋይስታውሳ ላካሳ ዋይሜ ማዜጌብፅጝሰ ካሊስታያሱ አኽⶓ ንባርካ ቶኬማና::

ዴኑ አብት አቒው ይዎትሊ ዝኩኽ ታምትጚ አቒዉ ይዎትሊ እምትጙኽ ያኹኒላ ዴንስ እይስትኹ ትኩት ዜሬቕቲኒ አኽጝስ ናካዳ ኬሴትስታማጊ አግስታው ባግትስ ሚንችካ እምፕልታቕ ጉዲስትካማጊ አግስታና::

ያኼስጉ ትክላይ ሚንስትር ዶ/ር አብይ አህመድ ፌዩንኩ ዋልቲ አሜትካዴስ ጄሜራማ እይኹ ሊሊቲ ትኩታስ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ውላ አጌራኩ ቤንካዳ ዝማቺው ሜልክስ ቴኬልስታማጊ ኬፍቲኒ ዋይሚስታ ኪሲ ካንትስታማጊ አግስቴ::

አዊ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ ንጙዊኒ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ ፄውስታማጊ ዝኩኹ ቤዴራ ቴርት እንዳራ ፄጌራውስታ አንኪሺ ጉዋጉሲ ወረዳኩ ዝኩዋንትካሊ እጂጜ ፄውና::

አቶ ጌቱ ታምር አንኪሺ ጉዋጉሲ ወረዳዳ ሹኻ ፅርባ ኬቤሊው ዝኩዋንትካኽ:: አሜት ቺፋ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ  ፌሎ ፌልሴካማ ቴኬላና:: ንጙዊኒ አሜትዳ ሊሊትጙንኩ ችግኙሳ ፌሎ ቴኬልጝስ ቤዴራ ቴርቶ አኮሜችካ:: ችግኙ ጉትፕዳ ቡኑሳ ፌሎ ፌልሴካማ ሊሊትጙንኩ እምፕልታቕኩ ቤንካስ ዋያና:: አቦካዱሳ ፌሎ ፌልስጝስ እምፕልታቕስ ቤንጝፃና:: አሬሳቻንቲ ጌቱ ሹኻ አሜታስ እምቢታማ ትክሞ እያውሳ ቴክሎ ቴኬልካማ አሬሳቻንትካስ ቴኬምስታንታ አኽⶓ ዙሜካ:: ጃቢሊ እስታው ችግኙ ጉትፕዳ ሊሊትጙንኩ ቴክልካዋ ፌልሴካማ አሬሳቻንትካስ ቤንጝፃኑ ጊዝዳ ኩላንቲ እስታው ብን ፌሎ አሬሳቻንትካስ እይጝስ ቼጌርፅኹ አኽⶓ ዲብስካ:: ብንዳ ዳምብ እላቲው አኽጝስኪላ ፋይስታውሳ ፌሎ  አሬሳቻንትካስ ታምፅጝስ ቼጌርፅኹ አኽⶓ ዲብስካ:: ምንግስት ብንዳ ዳንቦ ግቢትፁኒጊ ኬሽኹስ ቴኬምስታንታ ያኻንኩ አኽⶓ እርዳትፅካ::

ንጙዊኒ አሜትዳ 80 ሻይ ቡኑሳ ፌሎ ፌልስጙ ዙሙንኩ አቶ ጌቱ እንዴስ ቤዴራ ቴኬልስቱንኩሳ ጉድ ዋይሜ እያንታ እንካባንኬብካማጊ አኽⶓ ቶኬምካ:: እንዴስ ቤዴራ እሊው ዙራሙሪዴስ ቴክሎ አግጝስ ቴኬላሺንኩ ያኹኒውላ ናካዳ ኩፂ ጛጂሱ ዙራሙሪዳ ሊሊትጙንኩ ችግኝኩሳ ፌልካዋ ፌልሴካማ ቴኬምሰታንታ አኽⶓ ጌሌፅካ::

እሊው ቱልቲ ኬቤሊው አሬሳቻንቲ አቶ አለማየሁ መለሰ እንዴስ ቤዴራ ጛጂሱ  ብቲ ቦረቦርስታማ ኽብፄ ኩሪ ሺሻራማ ካፃሺኾ፤ ናካ ኩፂ ቴክሎ ቴክልጙ ጄሜርንኹ ጊዝዴስ ናቴ ብቲ ዙራማ አምሉ ካዌንስ ሾፌንስታ ንካ:: ችግኞ ቴክልⶓ ጄሜሩኒዴስ ናቴ ኢኮኖሚው ቴኬምስታንታ አኽⶓኪላ እርዳትፅካ::

ፌሎ ፌልስካማ ጛጛርትጛሱ ብቲዳ ቴኬላና:: ጛጂዴስ ፊቱኽሳ ችግኙሳ ፌሎ ዴሜካ እሊኩስ ዋይጝስ ቴኬምስታንታ ያኼካ:: ችግኞ ቴኬልⶓ ጄሜሩኒዴስ ናቴ ኪሴ ካንትፅⶓ ዙሙንኩ አሬሳቻንቲ ኩሪስ ቦረቦርስትኹ ብቲ ቴክል ቴኬልስታማ ኽብፂው አሉምት ዴሜካታ ፄዋ ንካ:: ካጊ እሺኹ ብቲ ሶኼንታ :: ዲከረንስ ችግኝ ታምባኒ ዋይካማ ጛጛርትጛሱ ዝኩዊኒዳ ኪሴ ካንትፁንኩ አሬሳቻንትካ ዝኩⶓ እርዳትፅካ::

ግብርኒኩ ውማይቴንካ አሬሳቻንትካስ ወክትስ ችግኙሳ ፌሎ ፌልሳንታ፣ ፌልሱኑሳ ችግኞ ዴማካ  ቴኬላንታ ውማዩሳ እርዳቴ ፄዋንኩ አኽⶓ ቶኬሙንኩ አሬሳቻንቲ አለማየሁ መለሰ ንⶓ ላጛ ሄክታር ብቲዳ ቴክሎ ቴኬልጝስ ቴርትⶓ ዙሜካ::

ቱልቲ ዙራሙሪዳ አሬሳቻንትካ እሳንስ ቴኬላኑ ዲከረንስ ችግኝዳ ቑንዚ ኬሴትስትⶓ ዙሙንኩ አሬሳቻንቲ ቑንዜ ካላካልጛውሳ ችግኙሳ ፌሎ ግብርኒኩ ውማይቴንካሾስ ዲጋያታ  ካሲካ::

ችግኞ ቴክሎⶓ ጄሜሩኑ ጊዝዴስ ናቴ ኬሽኹሳ ዝኩዊኔ ጉሴካማጊ አኽⶓ እርዳትፅካ::

አቶ አዲስ ምትክ ቱልቲ ኬቤሊው ግብርኒው ፅፌት ጝናሱ አላፊያኽ:: አሬሳቻንትካ ችግኞ ቴኬልካማ ኢኮኖሚስ ቴኬምስታንታ ያኻንታ እንፃኽስታና:: ቡን፣ አፕል፣ ግራቢሊያ እስታው ችግኝስታ ዲከረንስ ችግኞ ፌልሴካማ ቴኬምሰታንታ ያኻንታ ፄዋናናጊያኽ ንካ:: ንጙዊኒ አሜትዳ አሬሳቻንትካስ ኢኮኖሚውሳ ትክሞ እያንኩ ቴክልካዋ ቴኬልፅጝስ ቤዴራ ቴርቱሳ እንፅኼ አኮሜችⶓ ኬቤሊው ግብርኒው ፅፌት ጝናሱ አላፊ ዙሜካ::

እንዴስ ቤዴራ ቱልቲ ኬቤሊ ማልጛ ጉዲሰታሺኹ አኽⶓ ቶኬሙንኩ አቶ አዲስ አሬሳቻንትካ ችግኞ ቴኬልⶓ ጄሜሩኑ ጊዝዴስ ናቴ ኩፂ ብቲ ዙራማ ሊሚⶓ ጌሌፅካ:: አሬሳቻንትካ ቴኬሉኑሳ ችግኞ ዋይጝስ ኬሽኹሳ ኢኮኖሚውሳ ሚፄ አግፅⶓ እርዳትፅካ:: አሬሳቻንትካው ዝኩዊኒ ችግንስ ኪስስትⶓ ዲብስካ:: አሬሳቻንትካ ችግኝዴስ ትክሞ አግፅⶓ ዴሱንኩ አኽጝስ አይኪ ኩስጝፃውላስ ሊሊትጙኽ ችግኙ ጉትፕዳ ፌሎ ፌልስካማጊ ቴክልጝስ ቴርትⶓ ዲብስካ::

ንጙዊኒ አሜትስ ኬቤሊታ ቴኬልስትጝስ ቴርትኹ እምፕል ሚሊዮን ያኻው ችግኙ ፌል ቴኬልስትጝስ ቴርትⶓ ቶኬሙንኩ አቶ አዲስ አሬሳቻንትካ ችግኝ ቴኬልስታው ብቲዳ ፍሮ ግሽካማጊ አኽⶓ ዙሜካ:: ሳኑ ወክትዳ አሬሳቻንትካ ፍትሬት አብቶ ማንዲጙሳ እንፅኼ እሳንስ እንፃኽስቱንኩ አኽⶓ እርዳትፁንኩ ግብርኒው አላፊ ኬቤሊ ቡንስስታ አፕልስ ማልጛ አስሜምጛው ዙራሙሪ አኽጝስ ኢኮኖሚውሳ ትክሞ አያውሳ ቡኖ ስታ አፕሎ ቴኬልጝስ እንፃኽስስታማጊ አኽⶓ ዲብስካ::

አንኪሺ ጉዋጉሲ ወረዳው ግብርኒው ፅፌት ጝናሱ አላፊ አቶ አስፋው ሁነኛው እንዴስ ቤዴራ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ ቴኬልስትኹ ላጛ ሚሊዮንዴሰ ጃላ ቴክል ቲኬልስትⶓ ዙሜካ:: ንጙዊኒ አሜትዳ  ዙራሙሪው አይሩ አግልታሊ አስሜምጛውሳ ዴሬኹሳ አፕሎ ቴኬልጝስ 6 ሻይዴስ ጃላ አፕሉ ቴክል ቴርትⶓ እርዳትፅካ:: እንዴሰ ፍና ቴኬልስትኹ አፕሉ ቴክል ጉድ ዋይሚ ካንትፅኹ አኽጝስ ንጙዊኒ አሜትዳ ዴሜካ እሳንስ ቴኬልጝስ ቤዴራ ቴርቶ አሌድⶓ ዙሜካ::

ዲከረንስ ችግኝዳ ቑንዚ ኬሴትስትኹ አኽጝስ ዲከረንስ እሺኹ ብቲዳ እሊውሳ ሴብሎ ኪሳንታ እንቲታኪ እሊኩ ኩፓኩፒኩ ቴክልካዋ ቴኬልጝስ እክዶ እሚⶓ ዙሜካ:: ንጙዊኒ አሜትዳ ወረዳታጊ ላጛ ሚሊዮንዴሰ ጃላ ችግኞ ቴኬልጝስ እክዶ እሚⶓ ቶኬሙንኩ አቶ አስፋው ቴኬልሰትኹሳ ቴክሎ ዴሜካ ጉድጛ አንኬባኬብጝስ ትክምዳ እሼንታ ፄውጝስ አሬሳቻንትካሰ ኩስጝፄካማጊ አኽⶓ ዲብስካ::

ጃባሊ ችግኙ ጉትፕዳ ሊሊትጙንኩ ቴክልካዋ ፌልስካማጊ አግሰታንኩ እምፕልታቕ ዝኩⶓ ቶኬሙንኩ አቶ አስፋው ችግኙሳ ፌሎ ሊሊትጙንኩ ዙራሙርካሾ እንዜጝትጝፅጝስ ብንዳ ዳንብ ግቢስታውላ ይጉጝ ኽሳንቴ ችግሮ ፌቴርⶓ ዙሜካ::

አዊ ብሄረሰቡ ግብርኒው ሜምሪዳ ፍትሬት አብታሳ ማንዲጚው ቴቤቤርጝፃንቲ አቶ ነጋ መከተ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ ጉድ እንፅኺ እንፃኽስታማጊ አግስቴ ንካ:: እንኮጛ እምፕል ጌርክስ ቴኬልጝስ አኬድስትኹ ስሬትስ ሚንች ችግኝ ቴኬልጝስ ካሊስታ ንካ:: ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ 39 ታፋ እሺኹ ዴኑ ማቴን ናካዳ ሊኽዴስ 40 ታፋሳ ታምብⶓ ዲብስካ:: ሊሊትጙንኩ ቴክልኩ አይኔትካ ቴኬልካማጊ አኽⶓ ዙሙንኩ አላፊ እንፅኺ እላቲንኩ ዎትትካስ እንፅኺው ድል ፌቴርስታታ ፄውስትⶓ ዲብስካ:: ቴኬልስታንኩ ቴክልካ ኽብፂውሳ አሉምቶ ማንዳንኩ እንቲታኪ ኢኮኖሚውሳ ትክሞ እያንኩስታ ክምካው ኬሌባ ያኻንኩሳ ቴክልካዋ ቴኬልጝስ አኬድስትⶓ ዲብስካ::

ቑንዚ ኬሴትስትኹ ዲከረንስ ችግኝዳ ኩፂ እንጃቢሪ ዩንቨርስቲሊ ቴቤቤርጚስ እጆ ፋይጝስ እንፃኽስስታማጊ አኽⶓ ዲብስካ::

ንጙዊኒ አሜትዳ ቴኬልስትጝስ ቴርትኹ 6ሻይ 5 ሊኻ 84 ሄክታር ብቲ ቴርትⶓ ዲብስካ:: 66 ሚሊዮን ችግኝ ቴኬልጝስ ቴርትⶓ አቕፄካ::

አጌር አቡቑ አችስ ንጙዊኒ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ 6.1 ቢሊዮን ችግኞ ቴከልጝስ አኬድስታማ ናካሳኺስታ ዝኩኹ ካስትዳ 73 ቢሊዮን ጃላ ችግኝ ቴርታማ እክዴስ ጃላ አኮሜችስትⶓ አዲስ ዘመን ጋዚቲዳ ፍኹ ንባር ቶኬሜ::

111ሻይ ችግኙ ጉትፕዳ ችግኞ ፌልስጙ እንፅኺ አኮሜችስቱስ እሺⶓ ይቶፒያው ዴኑ ልማት አቕፃ:: ቴክልካ ኩፓኩፒስ፣ ሚኑሰ” ግድስስታ ዴኑ ልማትስ እሼንኩ ችግኝካ ጎሌልስትካማ ቴርትⶓ እርዳትፅካ::