አዊስታ ፊሪሲ

አለሚቱ የኔት

“ፊሪሲ ሼዋ ፉሪሲ” ናና:: አዋዋ ፊሪሲውሳ ትክሞ ጌሌፃኒስ ውኒያኽ አዋዋስ ፊሪሲ ሚንች ዲቢያኽ:: ናካስታ ደሞዚስ ኬፄርስትኹ ውታድሪስታ አሬኽፃማ ታምፃው እንዜጝትጝፂ መኪናስታ ሩብላ እላቲውዳ ኽታዊኒዳ ዝቤንዳ አጌራ ውሪሪስቲኹ ቺፋ ጋሌባማ ሴብትጝጝስ ታምፃሺኹ ፊሪሲ አኽጝስ እን አጌራዳ ፊሪሲስታ ወሬም ታሪክዳ ፃፊስቱንታ ሴጝካ::

አዋዋ እን አጌራ ይቶፒያዳ ፅላት ድንቤሮ ትንክፍኹ አኹኪ ወሬርኹ ቺፋ ሴብትጛማ አጌራዋ ላምቡሳ አርኔቶ እምቴታ እጂቴታ ፄውጝስ ፊሪሲስ አጌላጌልስታኒስ እጂካ:: ታሪክዳ ፃፊስታማ አግስታውስታ ባርኾቼው ውራሪ ታሊያን አድዋዳ አባላምቲ ዋኾ አጌሮ 1928 ም/አ ወሬሩስ አርቤንካ ሴብትጙኑ ፊሪሲስያኽ:: ታሊያን ዊፅስታማ አጌራዴስ ፍንጅስቱኒዴስ ፋሌንጋኪላ ሹኻፅካ ሹኻ ያኻንኩ አርቤንካ ታሊያንሊ ፄውስትኹ ላንጊ ዎሬምዳ አሴቴፍጙንኩሳ ታክስጝስ ላጚቲሴና አዋዋ ማቢሬ ቲሪትጝፅካ:: አሜትቺፋ አዊኩ ወረድካዳ ዙራማጊ ኬቤርስታሺኹ አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪው ባል ሶኼታ አሜትዴስ ናቴ ዴሜካ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ትር 23 ብሩኽ አኺኒስ እንጃቢሪ ከቴምዳ  ኬቤርስትⶓ ጄሜራ::

አዮ ጉዋጉሲ ወረዳ ሹኻ ሹማቲ ኬቤሊው ዝኩዋንቲ አቶ ገደፋው ሞገስ  ስልኪስ ፄውንኹ እጂጚዳ ፊሪሲ ናካስታ መኪና ሼውታ እላቲው ጊዝዳ ስፍሪዴስ ስፍሬ እንዜጝትጝጝስ ኬፍንኹሳ ፍሼ ፄዋሺኹ አኽⶓስታ ናካ ኪላ ትራንስፖርቱ ታንብስታንት እላቲው ዙራሙሪዳ አጌላጌልስትካማጊ አኽⶓ ድኹዌካ::

ፊሪሲው ውሌቲ እና ዙራ እናው ጋቲዊያኽ ኑንኩ አቶ ገደፋው እርሼ አሬስጝስ፣ ውዳኒዴስ ጌቤልሾ ታምፅጝስ፣ ፂኻዋ ግዲፅጝስ፣ ክሩኽሳ ዴውጝስ ውላዳጊ ፍንዳ ፌያው ጝኑ እንሴሲ አኽጝስ ሼዎ ፉሪፃውሳ እንፅኼ እንፃኽስታው አኽⶓኪላ አቶ ገደፋው ዙሜካ:: ናካኪላ ያኹኒ ፊሪሲስ አሬስጝ ሲፉኽ ቴግባር አኽⶓኪላ እምፕልስ ፊሪሲስ ዝቤናዊ ዳድስ እርሼ አሬስጝስ ዝኩኽሳ ጌንዜቡሳ ችግር ፊትጜካማጊ አኽⶓ አቶ ገደፋው እንክርፄካ:: ቤዴራ ወረዳ ቺፋ ቴርስ ኬቤርስታሺኹ ፌሬስቴንካ ማቢሪው ባል ዲጊዴስ ናቴ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ብራማ ኬቤርስትጝ ዴሜካ ባል አቕስቶ አግፃታ ፄዋማጊ አኽⶓ ዲብስካ:: ትር 23 ኬቤርስታውሳ አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪውሳ ባሎኪላ ስፍሬኺስታ ካስጙሳ አክሞ ፃያያሱ ውላ ቴሌቭጀኑ ማስኮትስ ካንትጝስ ባሉሳ ጌርኮ እንጉስ ማንዳንኩ አኽⶓኪላ ቶኬምካ::

አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪው 85ንቲ አሜቱሳ ባሎ ኬቤርፅጝስ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ ኬቤርፅጝስ ውላጊ ዜርፍዳ ፋይፃውሳ ቴግባሮ አኮሜችጝስ ካሊስታታ ጛሬ ካሉኽ ኮሚቴ ቲሪትጛማ ቤዴራ ቴርቱ እንፅኺ እንፃኽስስታማጊ አኽⶓ ብሄረሰብ ቺፅጝፂዳ ባይሉስታ ቱሪዝም ሜምሪዳ ባይል እሴቱ ኬቹ ጉሳንቲ አቶ ወለሊ ጌቴ ጌሌፅካ:: ትር 23 ኬቤርስታውሳ አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪውሳ ባሎ ብሩኽ ዳድስ ኬቤርፅጝስ ካሊስታ ውላጊ ወረዳዳ ባይላዌ ጉድቦ ካንትፃንኩ ኬችካ ቤዴራ ቴርቶ ፄዋንታ እንፃኽስስታማጊ አኽⶓኪላ አቶ ወለሊ እርዳትፅካ:: እንባሉ ቴርትዳ ትር 22ስ ካስጛው አንቓ አንቓው ግዱ ልኺትጚዳኪላ ውላጊ ወረዳዴስ ፊትጛንኩ አንቓ አንቓ አሴቴፍጛንኩ አኽⶓኪላ ጌሌፅካ:: ትር 23ስ ባልታዋኪላ ፊሪሲው  ትርኢት ካስጛው አኽጝስ እቑስቲ ፄውስታዩክስታ ባሎ ኬቤርፅጛ ሊሊትጙኩ ዙራሙርካዴስ ይንታንኩ ሌንጌድካኪላ አሴቴፍጛንኩ አኽⶓ እርዳትፅካ::

አገው ፌሬስቴንካው ማቢሪ አሌሙ ማኼታ ያኻማ ሜዜጌብስታታኪላ እንጃቢሪው ዩኒቨርስቲ ቤዴሩንኩ አሜትካዳ ሚንችካ እንፅኽካዋ እንፃኽስትⶓ ቶኬምካ:: ዩኒቨርስቲሊ ይጋሪስ ብሄረሰብ ቺፅጝፂ እንፃኽስትኹ አንፅኺስኪላ አጌር አቩቑ አች ሜዜጌብስትጝስ ካሊⶓ ጌሌፅካ:: አጌር አቡቑ አችስ ሜዜጌብስቱኽሳ ዴሜካ ፌዴራሉ አችስ ቲሪትጙኽ ብሄራዊ ቱሪዝም ምክርቤት እስታውሾ እንፃኽስስትⶓስታ ዳንጉኽ ዝኩኒኪ ክችሳን ንጝስ ዙርፃማ እያውስታ ዋኽትጛስኩኒኪ ሲፋው እንፅኺሾ ፌያፌይጝፃው አኽⶓኪላ አቶ ወለሊ እርዳትፅካ::

ኬቤርስታው አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪው ባልዳኪላ ዲጋንኩ ባይላውካ ምግብካዋ፣ ስይካዋስታ አክኽካዋ ጌቤልስ ዲግሳማ ባይሎ ኽስኹስ አቕትጝፅጝስኪላ ትር 18ስ ጄሜራማ ቴርት ካስጛው አኽⶓ አቶ ወለሊ ጌሌፅካ::

አሊዲዳኪላ ትር 23 ኬቤርስታውሳ አገው ፌሬስቴንካ ማቢሪውሳ ባሎ አጌራኻዳኪ ያኻ ባርኾቼዳ አግስታንኩ ባሎ ኬቤርፅጝስ ፋያንኩስጊ ባልዳ አግስታንታ እቑዌ ፌያፌይጝፅካ::

አቶ ብርሃኑ አሳየ እንጃቢሪ ዩኒቨርስቲዳ አገው ፅናቱ ኢንስቲትዩቱ ዳይሬክተር ጛሾስ አገው ፌሬስቴንካውሳ ባሎ ኬቤርፅጝስ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ ስጋትዳ አግስታንኩ ላጛ ማኼትካዋ ንጝኪ አሱሪቴው ባልስታ ባኩሳ ብሄራዊ ፖርኮ ካንትኹስ ምርምሪ ካስጛማ ፅናቶ ዲግስጝስ ቤዴራ ቴርት ካስጝⶓ ጌሌፅካ::

አገው እዝብካው ባይልስታ ወጐ ካንታንኩ ጉዳይካዋ ካንትኹስ “አብስትራክቲንግ ኢንዴክሲንግ” ናውስ ቴርትኹ ሜፃፍ ዳቔርስታው አኽጝኪላ ባሉ ኪቢርጚው እምፕል ቴርት አኽⶓ እርዳትፅካ:: አገው ፅናቱ ኢንስቲትዩት “አገው ስተዲስ አርካይቭ ሴንተር” ንጝስ ቴርስኹ አርካይብኪላ ብስስታው አኽⶓስታ “ኢንስቲትዩትስ ኦፍ አገው ስተዲስ ዌብ ሳይትኪላ” ቴርትኹሳ አቕስ አቕትጝፅጙ እንፅኺ ካስጛው አኽⶓ አቶ ብርሃኑ ቶኬምካ::

እንጃቢሪው ዩኒቨርሲቲ አገው ፌሬስቴንካው ባይል አጌር አቩቑ አችስ ሜዜጌብስታታ ታምቦ ፊትጝጙኽ አኽⶓስታ አሊዴ ዋይሜ አግጝስ ኩፅኒ ሊሊትጙንኩ ፅንጋኽካ ጌቴምጝስታ ጃላዳ እንኩዋኽስት ዝኩክ ኩስጚ ጝናስኩ አባልካው ትኩት እንፂጝኪላ ምክንያትታ ቶኬምስታንኩ አኽⶓ አቶ ብርሃኑ ጉሽካ:: ፌሬስቴንካው ባል አሌም አቩቑ አች ሜዜጌብስቴ እስታማ ፍካድ እይስቱኒ ኩፅኒ ምርምሬስታ  ውላዋጊ ዲቦ ዋኽትጝፃማ ዲግስጝስኪላ ዩኒቨርስቲ ፍካዲኒ አኽⶓ እርዳትፅካ:: እን ጉዳይ  ትኩቶ ፋያው አኽጝስ ሲፍጜ ፄዋማ አሊዲ ዋይሚዳ ታምብጝስ ትኩታኩ ቤንካው  ታምብ ኬፍንኹ አኽⶓኪላ ቶኬምካ::