አምሉ ወርክ

ታደለ አጋጄ

አጌራው ቹዋ ኢኮኖሚው ስር ያኹኽ ቡን  ሊሊትጙንኩ ዙራሙርካዳ እሳንስ አሜሬትስታማ ባርኾቼሾ እንፃኽጝስ ሚፂው አግፅፃ ያኻማጊያኽ:: ቡኑ ልማትዳ አሴሜርጙንኩ አሬሳቻንትካኪላ ቡኑ ልማትስ ጛጛርትጛሱሳ ዝኩዊኔ ኬሽጝፅጝዴስ ፌይኹስ እሊኩስጊ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴርጝስ እንፃኽፃና::

ይቶፒያ እሳንስ ቡኖ አሜሬታንኩ አጌርካዴስ እምፕላ ታኹኒውላ ቡንስ ፋይስታውሳ ላካ ሚፄ አግፄታጊ ጋቲው አኽⶓ ሊሊትጙንኩ ፅናትካ ቶኬማና::

ሊሊትጙንኩ ዙራሙርካዳ አግስታንኩ አሬሳቻንትካኪላ ቡኑ ልማትዳ እሳንስ አስሜርጜካማ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፄካማጊያኽ:: አሬሳቻንቲ እንዳለው አያሌው ባንጂ ወረዳ ፂንኪሲ ኬቤሊው ዝኩዋንትካኽ:: ፅካ አሜታዴስ ፍና ልቓ ብቲዳ ጄሜሩኑሳ ቡኖ እሳንፄካማ እንፃኽስትጝስ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፅⶓ ዘሜካ:: ልቓ ብቲዳ ጄሜሩኑ ቡኑ እንፅኺ ኬሽኹሳ ትክሞ እያማጊ ካሳኒ ሚንች ብቲዳ እሳንስ ሊሚፅካ:: እምፕል ሄክታር ብቲዳ ቡኖ ቴኬልካ::

ወረዳዴስ ቡኖ እሳንስ አሜሬታንኩ አሬሳቻንትካ ክቻዴስ አባላምቲዳ ቶኬምስታንኩ አሬሳቻንቲ እንዳለው ወረዳዴስ ጎሌልስትካማ ኦሮሚያ ክልል ጅማ ዙራሙሪሾ ካስጝስ ቡኑ እንፅኺዳ ዝኩኽሳ ዴሶ ክንቴካማ ዙርጝስ ጚው ብቲዳ ቡኖ እሳንፅካማ ሊሚፃንታ እርዳትኹ አኽⶓ ዲብስካ:: ቡኑ ልማትዳ እንፃኽስትጝዴሰ ቤዴራ ዱኒዜ አሜሬትካማጊ እሺንኩ አኽⶓ ዙሜካ:: አሬሳቻንቲ ቡኑ ልማትዳ እንፃኽስትጝ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፃታ እርዳትኹ ፄውⶓ እንክርፄካ::

እምፕል አይኔት ሴብሎ ሊሚፅጝዴስ እሊኩ ግብርኒኩ እንፅኽካዳ እንፃኽስትጝ አሬሳቻንትካዋ ቴኬምስታንታ ፄዋው አኽⶓ ዙሜካ:: ቡኑ ልማትዳ እንፃኽስታንኩ ያኹኒውላ እሊኩ ግብርኒኩ እንፅኽካዋ ኬምፕስ ኬምፖ እንፃኽስትጝስ ቴኬምስታንታ አኽⶓ ድኹዌካ::

ቡኖ አሜሬትጝስ አግፃኑ ሚፂስ ጄርካዋ ክንትፃና:: ስርኩሳ ፋይካዋ ዋኽትጝፅጝስስታ ኬቴምዳ ጝኖ ጄዋንታ ካሊፅኹ አኽⶓኪላ ዙሜካ:: አማኻሪ ክልሉ ቡኖ አሜሬታንትካው ማቢሪው አባላ አኽጝስ አሜሬቱኑሳ ቡኖ ዩንዬንስ አሬኬብፃሺካ:: ክልልታ ፌቴርስትኹ ፄትቲው ችግር ኩፅኒ ጌቤሉ ታምትጚዳ ቻኒስቶ ፌቴርⶓ ዲብስካ::

አሬሳቻንቲ እንዳለው ዙሙኑውስታ ጛዴስ ካንትካማጊ እሊኩ አሬሳቻንትካጊ ቡኑ ልማትስ እንፃኽስቴካማጊ አኽⶓ ዙሜካ:: ጛ ዝኩዋኑ ዙራሙሪ ኩላዲሪኺ አኽጝስ ቡንስ አሴሜምጛውስታ ጌቤልስ ማልጛ ፋይስታንቲ አኽጝ ቡኑ ልማትዳ ትኩቶ እይጝስ እንፃኽስታንታ ፄውኽ አኽⶓ ቶኬምካ:: ቡናኻዳ ሊሊትጙንኩ ቴጋንኩ ቴኬልካዋኪላ ሊሚፃና::

ቡንዴስ ኬሽኹሳ ምርቶ አግፅጝስ ቴኬልስታውሳ ስፍሬ ጎሌልጝዴስ ጄሜራማ ፋይስታውሳ አንኬባኬብጜ ፄውጝ ቱስታው አኽⶓኪላ ዙሜካ:: አሬሳቻንቲ እንዳላው ሊሚፁኑ ቡን ልማቱ እንፅኺዳ እሊኩሳ እንፃኽስታንትካዋ ኬፄርጝስ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴርⶓ ዲብስካ:: ጛጛርትጛዴስ ፌይካማ ዙራሙሪኩ ዝኩዋንትካስጊ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴርጝስ ቴኬምስታንታ ያኻንታ ፄዌካ:: ቡን ሌኬምስቱስስታ ሻኪስታው ዎክትዳ ጌርክቺፋ 8 እንፃኽስታንትካዋ ኬፄርጝስ እንፃኽፃንኩ አኽⶓ ዙሜካ:: ንጙዊኒ አሜትስ ኬሽኹሳ ቡኖ አሜሬትካማ ጌቤሎ ማንዴካማጊ አግስታንኩ አኽⶓ ድኹዌካ:: ቡኖ እሳንስ አሜሬትጝስ ግብርኒኩ ውማይቴንካው እርዳቲ ኬፍቲኒ አኽⶓ ቶኬምካ::

እሊው ፂንኪሲ ኬቤሊው አሬሳቻንቲ ተሰማ አጋጄ እምፕል ውጋቢ ብቲዳ ቡኖ ቴኬልካ:: ግብርኒኩ ውማይቴንካውሳ ኩስጜ ቻቤልካማ ቡኖ ሊሚፅጝስ ቴኬምስታንታ አኽⶓ ዲብስካ::

አሬሳቻንቲ እንዳለው ቡኖ ሊሚፅጙሳ ዴሶ ካፅጝስ ቡኖ አሜሬትካማጊ አግስታና:: ቤዴራ አሜሬቱኑሳ ቡኖ ዩንዬንስ አሬኬብፅጝስ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፃሺንኩ አኽⶓ ዙሜካ:: አሬሳቻንቲ ተሰማ ክልልዳ ፌቴርስትኹ ፄትቲው ችግር ቡንዴስ ፋይስታውሳ ሚፄ አግፃቲንታ ፄውⶓ ድኹዌካ:: ይንታውስኪላ ድምክኒ እምፕል ውጋቢ ብቲዳ ቡኖ ቴኬልጝስ እክዶ እሚⶓ ድኹዌካ::

ባንጂ ወረዳ ፂንኪሲ ኬቤሊዳ አኹዋቲ ልማቱ ግብርኒው ውማይቲኒ መሰረት ብሩ ኬቤሊዳ ቡን እሳንስ ሊማው አኽⶓ ጌሌፅካ:: ኬቤሊታ ዝኩኽ 428 ሄክታር ብቲዴስ 78 ሄክታር ብቲ ቡንስ ሊሙኽ አኽⶓ ዙሜካ:: ቡን ኬሽኹስ ምርቶ እያው አኽጝስ አሬሳቻንትካ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፄካማጊ አኽⶓ ቶኬምካ:: እምፕል ኪሎ ግራም ቡን 6ሊኻ ብርስ ዋይስታው አኽጝስ ቡኑ ልማትዳ እንፃኽስታንኩ ኬሽኹሳ ሚፄ አግፃንኩ አኽⶓ እርዳትፅካ::

ቡኖ ሊሚፃንኩ አሬሳቻንትካ ጌርክስ 8ዴስ 10 እንፃኽስታንትካዋ ጌርክስ 2ሊኻዴስ 2ሊኻ50 ብርስ ኬፄርካማ እንፃኽፅጝስ ጛጛርትጛዴስ ፌይካማ ዙራሙሪኩ ዝኩዋንትካስጊ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴርⶓ ቶኬምካ:: ቡኖ እሳንስ ሊሚፅጝስ አሬሳቻንትካው ፋይ ጊዝዴስ ጊዞ ዴሜካማጊ አኽⶓኪላ ጌሌፅካ:: ቡንስ ፋይስታውሳ አንኬባኬብጜ ፄዋንታ ግብርኒኩ ውማይቴንካ አሬሳቻንትካውላ ካስጝስ እርዳቴ ፄዋንኩ አኽⶓኪላ ጉሽካ::

ባንጂ ወረዳ ግብርኒ ፅፌት ጝናዳ አኹዋቲ ልማቱ ቴኬምስትጝጚው ኬቹ ጉሳንቲ አምሳሉ አንተነህ ወረዳታጊ ፌይኹ አሜትዳ ጄሜርጝስ 4ሊኻ80 ሄክታር ብቲ ቡንስ ሊማማጊ አኽⶓ እርዳትፅካ:: 6 ሊኻ ሻይ አሬሳቻንትካ ቡኑ ልማትስ አሴቴፍጛና:: 60 ሄክታር ብቴ ድምክኒስ ቡንስ ሊሚፅጝስ እክድስ እምስትⶓኪላ ቶኬምካ::

1ሊኽ78 ሻይ ቡኖ ቴኬልጝስ ቴርሴካማጊ አኽⶓ እርዳትፅካ:: ወረዳታጊ ቡኑ ልማትዳ ኬፍቲኒ ያኹኽ ልቕልቕቲ ዝኩⶓ ቶኬሙንኩ ግብርኒው ውማይቲኒ 1ሊኻ60 ኩንታል ቡኖ ጌቤልስ ዲግስጝስ እንፃኽስቴካማጊ አኽⶓ ጉሽካ::

አሬሳቻንትካ ቡኑ ልማትስ ኬሽኹስ ቴኬምስታንታ ያኼካማጊ አኽⶓ ጌሌፁንኩ አቶ አምሳሉ ሞዴል አሬሳቻንትካስ ሽልማቴ እይጝስስታ እሊው ዙራሙሪዴስ ዴሶ ካንታንታ ፄውⶓኪላ ጌሌፅካ::

ሰላሙስታ ፄትቲው ችግር አሜሬቱኑሳ ቡኖ ጌቤልስ ዲግሳቲንታ ቻኒስቶ ፌቴርⶓኪላ ቶኬምካ::