አባዊ ዴዴክ ስታ ይኮኖሚ

ንግስቴ ተስፋ

ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ አፍሪካዴስ ኽሳንቲ ኤሌክትሪኩሳ አይሎ ፍልቕፂ ፕሮጀክት ያኹስ ምእራብ ይቶፒያ ቤንሻንጉል ጉምዝ ክልል አባዊ ብንዳ ግቢትስቱኽ ዴዴክያኽ:: ግንባቲ ጄሜርስትኹ 20ዐ3 ም/አሜታዳ ያኹስ እንዳርማኪ ባርኾቼው ጉሺስታ እርዳታ ጋቲታ ዋኽ ይቶፒያዊያንካው አክምስ ግቢትስቱኺያኽ አባዊ ዴዴከ ኤሌክትሪኩ አይሎ ፍልቕፅጝስ ይቶፒያውሳ ኤሌክትሪኩሳ ምርቶ እፅፍስ ዴሜክጝስ ጝን ቺፋ ዝኩኽሳ ሜብራቱሳ ችግሮ ኽዬ:: ዋሺኒኪ ኤሌክትሪኩሳ አገልግሎቴ ፋያው ኾትስ፣ አችትስ፣ ኢንዱሰትሪ ፓርክስ፣ ክንቲ ጝንካስ፣ ቲኑ ኾትካስስታ እሊኩስጊ ትክሞ አይጝስ ቴርታማ ዲጋ::

ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ ሉዋላውቱ ሜብት፣ እምፕልቱስታ ኩራቱ ምልኻታ ያኻማ ዴዴክ ዴስኪላ አሜትስ እምፕል ቢሊዮን ዶላርስ ጌሜትስታውሳ ሚፄ አግፅፄ:: 66 ሚሊዮንዴስ ጃላ አጌርአቕ ኤሌክትሪክ አይሉ ቴኬምስታንታ ያኻንታ ካሊፄ:: እንዴስ ድምክና ዴዴኩ ጉሽፂስ ፌቴርስታው አይክ ታና አይኩ እፅፍስ ብቴ ሾፌናዊያኽ:: እን ዴሜካ ኬፍቲኒ ኢኮኖሚው ፍሺ ዝኩኽያኽ::

ላጛ ሊኻ 54 ኪሎ ሜትርዴስ ጃላ ሌጌሴምት ዝኩኽ አይክዳ ሜቴንስ 5 ሄክታርዴስ ጃላ ያኻንኩ 74 ደሴትካ ፌቴርስትጝስ አኾ ስራ ፄውኽ ቱሪዝሙ ጉቢንፂ ያኻና:: ቱሪዝም ዴሜካ ሊሊትጙኽሳ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴርጝዴስ ድምክና እንጃቢሪስስታ እሊኩጊ ኬቴምካስ ልግስኒውሳ ዳዶ ብሴ:: ኬቴምካዳ ዝኩንኩ አገልግሎቴ እያንትካ ኾትካ እሳንጛንታ ካሊፅጙ ድልኪላ ዝኩኽያኽ::

ክንትፃንታ ሀና በከለ እንጃቢሪ ኬቴሙ ዝኩዋንታኽ:: “ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ ጄሜርስትኹ ጊዝዴስ ጉሽፃማ እንጃቢሪ ኬቴም ኪሴ ካንትፃ:: አጉዊስኪ ያኻ ሱቒስ ይንታው ጎቤናንቲኪ ያኻ ችኔቱ መኪና እንጃቢሪዳ ፉራውላ ካሳቲው አኽጝስ ጊፁ ልቕልቕቲዳ ኽሳንቴ ኪሴ ካንትፃ” ንካ::

ኽሳንቲ አጌራዊ ዴዴክ ይጉዋማ ዙራሙሪ ቺፋ ግቢትስታው ፕሮጀክት ዝኩዋኒ ኬቴሙ ዝኩዋንትካስ ኻሳማ ይንታው ኢኮኖሚው ልግስኒ ልቓ ጋቲው አኽጝስ ታኬታውላስታ እንፅኼ ናካውላ እንፃኽስስታውስጊ ኽሳንቲ እድል አኽⶓ ክንትፃንታ ሀና ጌሌፅካ:: ቻሞ ፄሬጌታንትካዴሰ ሆቴል ዌናስታ አግልግሎቴ እያንትካ ኾትካዋኺስታ ኢኮኖሚው ቴኬምስታንትካ አኽጝስ ኬቴማ ቴግባርስ ሌጌስቱስ ካንትⶓ ክንትፃንታ ሀና ዙሜካ::

ክንትፃንታ ሀና ሚንችካ እንፅኼ ፋያንትካ ዎታትካ ጛጛርትጛሳ ኢኮኖሚስ ሌጌፅጝስ ፋያንኩ ዝኩኑ አጌርዳ አባዊው ዴዴክ አሌድስትጝ ሚንችካውሳ ዝኩኔ ልግስኒሾ ኪሳዊያኽ” ናኒስ ጛውሳ ቴስፌ ድኹዌካ:: ፍንሾስኪላ ዴዴክዴስ አክም ዝኩኽጊ እንፃኽስታማ ኢኮኖሚስ ሌጌሳማ ካንትⶓ እንጉስታንኩ አኽⶓኪላ ዲብስካ::

“ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ ዴዴክስታ ባያ ዳራ ፄዋያዊ ናታ ቕፂሱስ እየስ አንኬስታ አብቶ ኻሳማ አንትⶓ እጂታታ ማሉኻ” ናንኩ ዴሜካ ቻግኒ ኬቴሙ ቺፅጝፂው ዝኩዋንቲ አቶ ያረጋል አድማሲያኽ::

ወክትስ ዴዴክ ጄሜርስቱስ ሚንቾውላ ሼውቲ እሺያስኩ አኽⶓ ዲብሱንኩ አቶ ያረጋል ምክንያታ ጋቲታስታ ይንታው ድል እንፅኺሾ ኪስስታውላጊ አቒ ይኮኖሚስ ሌጌሳቲው አኽⶓ ዴዴክ ጄማሩስ ካንታ ንካ::

አቶ ያረጋል ቻግኒ ኬቴምዳ ጋራጅ ጝናሳ ብስካማ እንፃኽስታኒስ እንፅኼ ቓቔፃማ ፃንጌኽቴካኩኒስ እሺኾ አባዊ ዴዴኩ እንፅኺ ጄሜርኹ:: አባዊ ዳዴኩ ግንባቲስ ያኻውሳ ሊሊትጙኽሳ ግንባቲውሳ ሜሳሬ እንፃኽስትጝስኪላ ኢኮኖሚውሳ ልግስኔ ሜዜጌብፅⶓስታ አባዊ ዴዴክዴስ ቴኬምስታንትካ አኽⶓ አቶ ያረጋል ዙሜካ::

ሚንችካ እዳሲ ዴዴክሾ ካሳንኩሳ ጎቤናንትካስኪ ያኻ እንፃኽስታንትካሰ ምግቦኪ ያኻ ቡኖ ዋይካማ ጊፅስ ጛጛርትጛሳ ኪሱንኩ አቑ ቼፍ ቻግኒ ኬቴምታጊ  ልቓ ጋቲው አኽⶓ ቶኬሜካ:: አቶ ያረጋል “እንጃቢሪ ኬቴምኪላ ክቻዳ አግስታው ፉሪፂ ኬቴም አኽጝታጊ ሆቴልካ እሳንጜካ፣ እንፅኼ ፌቴርካማ እንፃኽስታንኩ ሚንችካ፣ እሊኩ አግልግሎቴ እያንትካ ኾትካ እሳንጛንታ ዳዶ ብሳ” ንካ:: እንፃኽስትናና ሌጌስናኻ አኽⶓ ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ ዳዶ ካንትፅኹ አኽⶓኪላ ጉሽካ::

እንጃቢሪ 2ንቲ አችስታ ሜሴናዱ ክንቲ ጝናዳ ምታኒ አብቱ ክንትፃንቲ አምሳሉ ቸኮል ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ አቫላምቲዴስ ጄሜራማ አሌሙ አጌርካ ይቶፒያው ኢኮኖሚው ጉዳይዳ እያኑሳ ካንቴ ኪስኹስታ እንፃኽስትናናጊ ክችክቺስ ሌጌስናኻ አኽⶓ ትክላሊስ አጌርታ ሜሴኬርፅኹ ፕሮጀክት አኽⶓ ኽይትጝፄካ::

እንጃቢሪስታ ቻግኒ ኬቴም ዴሜካ ሊሊትስ ኽቴ ናቴ ፌያፌይጝፅካ ኬቴምካ አኽጝስ አጌር አቕ እንፅኼ ፌቴርካማ እንፃኽስታንታ ካሊፃው አኽⶓ ቶኬምካ:: እዝብ አጌራዋ አምናታ አጌራዳ ኩራታ፣ አጌራዋ እንካናታስታ እስካዊ ታክስጚስ እንፅኼ ፌቴራማ እንፃኽስትጝስ ልግስታኪላ ካሊፅⶓ ጌሌፅካ:: ታክስጚዴስ ጉሽፃማ ኢኮኖሚውሳ ኪሴ ኺስታ ካንትፅኹ ኽሳንቲ እዳሲው ዴዴክ እንፅኻ ፋይካ ቴስፌ ኬዋኑላ እንፅኼ ፌቴርካማ እንፃኽሰትጝስ ካላንታኪላ ቢኪፅⶓ ክንትፃንቲ አምሳሉ ጌሌፅካ::

ክንትፃንቲ አምሳሉ ኑኑውስታጊ ዴዴክ ግቢትስትጝ ኬቴምካዳ ስርኩ ልማትካ ዋኽትጛንታኪላ ፄዋ:: እንጃቢሪት ኬቴማ “ደረቅ ወደብ” አኹኪ ካጊ ወደብ አኽጝስ አጌላጌልታታጊ አግስቴት አኽጝስ ፅካ አሜታዴስ ፍና እሺኹሳስታ ናካ ኬቴማ ዝኪኹሳ ልግስኔ ካንትኑኒጊ ኽሳንቲ ሊሊት ዝኩⶓ ጉሽካ:: አኽጝስኪ እንጃቢሪ ኬቴሙ ልግስኒስ አባዊ ዴዴኩ ግንባቲ ኽሳንቲ ፍሺ ዝኩኽ አኽⶓ ጌሌፅካ:: “ኢኮኖሚስ ሌጌስጝስ ውላዴስጊ ቤዴራው ጚጛርትጛዳ ዝኩኽሳ አክሞ ፋያማ አግፅጝ አኽⶓኪላ ክንትፃንቲ አምሳሉ ኽይትጝፅካ::

ክንትፃንቲ አምሳሉ ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲ ዴዴክ ኢኮኖሚው ኮንኪስ ሊኪስታኒ ይቶፒያዊያንካዋ እምፕል ኮንኪስ ዙሚትጝፁኽ፣ አጌራው ትክምዳ እምፕልዳ ቲሪⶓ ካንትፅኹ፣ ይቶፒያዊያንካውሳ ኢኮኖሚውሳ ቴስፌ ጌጌርፅኹ አኽⶓ ቼሜትጝፄካ::

ኽሳንቲ ይቶፒያው እዳሲው ዴዴክ እንዳርማኪ ባርኾቼው እርዳታስታ ጉሻ ጋቲታ ይቶፒያዊያንካው ጌንዜብስስታ ካሌቕትስ ዴዴክስታማ አሌድስትኹ አይቱ ኩሪፂ ፕሮጀክቲያኽ::