መቈዙ ፅውዘ ፕላዝሞዲዬም ይሽትረይ አልትረይ ትነረ ምላሰንዝ ተረው ኻይሉ ፅውዘ የጝ። ፅውዘድ መቈዙ ተዋስ መውትረይ መቈዙ ትነረ ምላሰንዝ ፅዊተው እጅሪስ ትኽኑ እጅሪዝጎ ዲቈዲቈኩ። ተዋሕስያንድ እጅርዙ ሽቒል ችጝሸቍ ህዋሳት አቒል ጥወነውዝመ ፍረነውዝ ፅዊተም ፃቭጘኩ።
ሲዘ አይንት መቈዙ ፅውዘ እኩጙ። ጛይም ፋልሲፓረም፣ ቫይቫክስ፣ ኦቫሌ ስመ ማላሪዬ ይሸተነውዝ ጭጝሽጘኩ።
ፅውዘድ ዲቈዲቍጠ ቸለውድ አኖፊለስ ይሽትረይ እውነ መቈዙ ትነረ ምላሰንዝ የጝ። ፅውዘዝ ፃይሸው እጅሪስ ትኽኑ እጅርዝጎ የጝ ዲቈዲቊጠ ቸለውድ። ማላሪያ ጆርናልዙ ሚዝረድ ቓሊሰጘድ ይና ኻግርትል 72 ላይስ መቈዙ ፅውዘ አይንትድ ፋልሲፓረም አቓንድ፣ ቫይቫክስ ቈሽ 23 ላይስ አጡድ ሺፍነች።
መቈዙ ፅውዘድ አዊንም እጅርድቅ ጠቃዝጠ ቸለው አቕሽም፣ ጝታ እድምድ 5 እምትዝ ሳ አቐቍ መልቍ እፈርድ፣ ጊዙረቍ ኩየንጣንዝመ ኤች-አይቪ ጝታ ብር አቒል ፃየቍ እቅድ ቈሽ ፅውዘይዝ አጋልሽተነዊዙ አገነድ አጉረው የጝ።
ጊዙ እዳዘቍ ኩየንጣንድ መቈዝ ፃይሽጘው ኮሪዝ ግሬ ችጚየው ቅምትዝመ እኹረነውዝ የውም እፈረድም እኹርሻንድ ምፅነይስ ሳስ የው ዝቀውት ዊንጠጘድ ፃቨኩ።
ፅውዘድ ትሮፒካልዙ ጅውነ ይሽተው አልምቱ አድለይል አጋልሽተው አቓንድ ቺተዝም ቈሽ አፍሪከቱ አኽጉሪል ፍራትዝ አጋልደው አቐነውድ የጝ” ማላሪያ ጆርናል”ይሽተው መፅሄትድ ቓሊሰውድ።
መቈዙ ፅውዘዝ ፃይሸቊስ 94 ላይስ አጥጘድ አፍሪከቱ አኽጉሪስ አጛንድ፣ ፅውዘይዝ ክረቍስ 95 ላይስ አጥጘድም እን አኽጉሪስ አቐነውድ አልምቱ ትኽነ ድርጅትድ ፊሰው ሚዝረድ ቓሊሰኩ።
መቈዙ ፅውዘድ ይና ኻግር ኢትዮጵየትል ንኻሽቲስ ኪርም ኽደር አርፈይል አሽ ፅበቍ ኮራኒዝ ፍራትዝ አጋልደው አቕሽም ላውላው ስፍሊል ቈሽ መዜስ ኪርም ሲን አጢስ ፅበቍ አርፍጢዝ አጋልድጠ ቸለኩ።
ፅውዘድ አጋልዳየጘድ ቺተቺተቍ ጕደንጥዝ ማኽተነው ቸልሸኩ። ጅውነይዙ ዊርተድ ኻየነውዝ፣ አቑ አቍለቍ ስፍልድ ዲቨነውዝ፣ አንፀ መቈዙ ኬሚካል ትንዘነውዝመ አጎበር (ሙስየ) አሩሸነውዝ ማኽተነው ቸልሸንትጘድ የጝ ድቍሽተውድ ።
ወይ ኽምረ ብሔረ አቅ ጭሰጭሰን አቭርገሌ ወረደድ አምረ ጨቨቅ ንቕፀቍ እቅ መቈዙ ፅውዘ አቭኑዝረይ ወረደ አቐነውድ አራሰው የጝ። እኔን ፅውዘይስ ናፀ አቐናንስ ጅውነይዙ እቀ ኽቭሪስ ኪርም መንግስቱ ፅረይል አሽ ሰራሽተቍ ሰባንድ ሚሪሸውዝ ቓለ ነየጥድ ቲክነዊዝጘድ ዊግትጘኩ።
ዊዝር አለሚቱ ወነ ጝር ፅብረውድ አቭርገሌ ወረደ 03 ሰቀ ቀቨሌዙ ፅበተ ነይጘው ቓለይዝ ጝታ ጅውነድ አምረ ጨቨቅ መቈዙ ፅውዘ ደግምግመዝ አቭኑዘው አቐነውድ ጋልፅጝ ቺተዝም ቈሽ “ይና ፅብንድ እንሰስ ፍርዘነውል ሲሪሸው አቐነውድ ቲክን ኺጠ እቀ ኽቭርድቅ መድር ጨው አቓንስቅ መቈዝ ጠቃሸነውዙ አገነድ አጉረው የጝ ” የነውዝ ጋልፅጝኩጙ።
ዊዝር አለሚቱ ፃየፃይሰነውዝም እጉር ትቍ እምታኒዝ መቈ ፃይሸው እጅርድ ድምነ ጅልወው ጨቨቅ አረትል ሊቫጙ ሻቘ እርፍ ሲዘ እርፊል አሽ ኽርያጙ የጝ ዊነውድ የቍ አጛንድ ነንቱ ሰቲዝ ግነ ይና ጁነይል ትኽነዝቍ ችብረጥ ፅብጛንስቅ ፅውዘዙ ወይሰ ፋጥርሻንድ ፊርን ሚርምርሸነውዝ ፅውዘይስ ቀለውዝ ቓደነው ቸልናጙ የጝ” የቍ አጛንድ እቻቐውዝ እቻቐው መቈዙ ፅውዘይስ ናፀ አቐው ጅውነ ፋጥረናንስ ሙየ ጒጥድ ነይጘው ምኽርድ ቲክነነውዝ ጅውነይዙ ዊርተድ ኻይሰነዊስ ኪርም አጎቨር(ሙስየ) ጡሸውዝ አሩሸነውዝ ማኽተናንስ ሰራሽጛጙ አቐነውድ የጝ ዊግትጘውድ።
ላየ ቓለ ነየተሸን ቈሽ ሔለን ሚሰነ አቭርገሌ ወረደ 03 ሰቀ ቀቨሌዙ ትኽነ ኤክስቴንሽን ሙየ ጉሬ ጝታ ጋቢዝ መቈዙ ፅውዘድ 2015 ዓ.ስ ኪርም ነን አጢስ ሽወ ይሽጠ ቸለው ደረጀዝ አጋልዳጙ አቐነውድ የጝ ዊግትጘውድ። እንዝ ምላሰን አጠ ቸለውድ ቈሽ” ጣይትንዝ ምላሰን መንግስትዙ ፅረድ ጅውነድ ሊቅን ፊረነዊዝ መቈ ጊግቨነ መላንድ እቻቐውዝ እቻቐው ቀቭሽት ዊነነዊዝ የጝ ” የቍ አጛንድ 2016 ዓ.ስ ሙስየ አድለነዊስ ኪርም መቈ ፍረናንስ ሚቸር ፃየቍ ስፍልድ ዲቨነውዝመ ኬሚካል ትንዘነውዙ ሰቭድ ሰራሽታንስቅ ዊትዊስ ዊቱ ቃፅቫጙ አቐነውድ የጝ ዊግትጘውድ።
ሙየ ጉሬሸን ፃየፃይሰነውዝም 2017/18 ጫረ ጥወነዊዝመ ፈነውድ ቲክን መቈዙ ሽወ ጓየጘድ እንጎይስ ኻሊን ሰራሸነው በንዘኩ የቍ አጛንድ “ዲቈው አምረይዝ ጢየ ጨቨቅ ሙስየ አድለነውዝ እቀ ኽቭርድ አሩሸተ ፃቨነው ቸልሽው አቕሽም እቀ ኽቭሪዙ አርዋሩሽንድ ግነ ጭቅተ አየውም ” ይረይ አራንድ ነንስ ኪርምን መቈ ፍረናንስ ሚቸር ፃየቍ ስፍልድ ቺዘነው፣ አቑ አቍለቍድ ዲቨነው፣ ኬሚካል ትንዘነውዝመ ተከተከቍ ሰባንድ እቀ ኽቭሪዝ ልብሰነውዝ ሰራሽጛጙ አጘጘዝመ አንፀ መቈ ኬሚካል አልሰነው ጋብዝ ግነ መንግስት እንጎይስ ትኩርት ይው አልስጠጘድም ዋቕርጝኩጙ።
አት መንግስቱ አባዲ አቭርገሌ ወረደድ ትኽነ ኻይን ፅ/ጝኒዝ መቈዙ(ማላሪያ) ኦፊሰር ይጘጘድ ወረደድ ብሄረ እቅ ጭሰጭሰኒዝ መቈዙ ፅውዘዝ በው ቃውሰዝ ዳቕሽተው ወረደ የጝ የቍ አጛንድ” 2016 ዝመ 2017 ዓ.ስ ወረደይ ስሪል ችጝሸቍ 10 ቀቨሊጢል ሽወ ደረጀዝ አጋልድ ዊነው አቐነውድ ዳቕስጝ” እን አምረይዝ ኪርምሸው ፅውነዙ ዊርተድ እግዝግዘነውዙ ዝምረይዝ ሊጘ ቀቨሊጥል ቀሰው ልውጠ ቓልሽታንስቅ፣ ይና አቅሚዝም ሰራሽትጠ ቸለው አቓንስቅ እኔንት ግነ አትርዝን ቃፅልዝነቅ አነኩን” ይጝኩጙ።
መቈዙ ፅውዘድ እግዝግዘናንስ አንፀ መቈ ትነረዙ ኬሚካል ኽየው ፈን ነሰው ሰቭ አቐነውድ ዳቕሰቍ ሙየ ጉሬድ “እኔን ኪሚካልድ ይና አቅሚዝ አልጠ ቸላው አቓንስቅ ክልሊዙ መንግሥትድ አልስጠጘድ ዋቕርናጙ የጝ” የቍ አጛንድ ሙስየ አሩሸነዊስ ኪርም ጅውነዙ ዊርተድ ኻይሰነው ጋብዝ ግነ እቀ ኽቭርድ ጝቕም እሩዝጠ ጡሸኩ የነውዝም ኻስቭዝጝኩጙ።
መቈዝ ፃይሸው እጅር አጉረው ብርት፣ ኪብኪበ የነው፣ ስዛሰነው፣ አውር ሲረሲረ፣ ቕቭልቭል ሸነውዝመ ኒየስ ሸነው መቈዙ ምልክታን አጛንስቅ እንዳይ ምልክታንድ እስልጘውዜ ቃዜውዝ ኽክምነል ፊረነውዝ ኻኪም አዘው ጥላድ ፊሰነውዝ ቓደነው ቸልሸው አቐጘም ማኽርጝኩጙ።
ንጉሱ ማሩ ግንቭት 15/2017
