ሳቍጠ ኻትመ 1956 ዓ.ስ ኪርም ዋግ አውራጃዙ ማኽልዘተዝመ አይነተ ኻትመ አቕር አግልግለነዊል ችጝሸች። ኻትመሸን ጝር ጅሉዘይል ውቅር መስቀለ ክርስቶስት ቈሽ ንቕፀቍ ሲጘ ጒይጥ ቅርሰንዙ ወነ አራንድ፣ ጝር እድሚዙ ሊግዝትድ አርቕጠ በነው እጅር ውቅርቱ ምከንድ አፄ ካሌብቱ ዚምነ ምጝግስቲዝ ለሊቨለቲስ 5 ላ ምት ቃውሰው አቐነውድ ቓሊሰቍ ሚዝርጥድ ቓሊስጘኩ ።
አቑሹምቱ መንግስትድ ዝላቐት እግርገ አረቭዝቍ ፃፈጥ ጋብዝ ኢትዮጵየቱ አይነተ ኻትመዝጘድ ንቕፀው ጊዝዝ ዳቕሽተዉድ ኩባር ይሽተው አፅንኸተ ፃፈጘድ ሰቍጠ ኢትዮጵየቱ ማኸል ኻትመ ዊንደጘድ የጝ ደድሰውድ።
ቺተዝም ቈሽ 19ትረ አድለ ዚምኒዝ ንቕፀቍ አውሮፓት ጒዥተጥ ሳቍጠት ለውርደቍ አጛንድ፣ ዋልተር ፕላውዴን ይሽተው ጒሽተተድ ጋልፀጘድ ኢትዮጵየትል ችጝሸቍ 5 ነጋድራሰኒስ ላውድ ሳቍጠ ችጝሸው ዊነጘድ የጝ ሚዝግቨውድ።
እንቸን እድም እፍትረይ ኻትመሸንቱ ሲጘድ አጉረው፣ ጝር ኽዝቫንድም ሳልጥነቍ አቐነውድ ኻግር አቒዝቍ ፃፈጢስ ኽሽ አረቭስመ አውሮፓስ ተረቍ ጒዥተጥድ ፍራትዝ ጋልፅጝኩጙ፣ ጝር ዊንደው ሊግዝትድም ሚዝርድጝኩጙ። አቕም ግነ ሳቍጠቱ ሊግዝትድ ነንቱ ሰቲዝ አወየው ደረጀል ችጝሸኩ? ይሽታንድ እግርገ ዋጥር ቓልሽተኩ። ጝር ሊግዝቲዝ ጽጋ አቐቍስ ቈሽ በው ቃውሰዝ ዳቕሽተውድ ሲርየ እፍርትዝ ቢድልሸነውድ የጝ።
ሰቍጠ ኻትመዙ ፅበጥዝመ እኹርሸጥዝ ሳ ቍጠቱ ሲጘይዝመ ነን ፅብረው ጝር ሊግዝትድ ጋልፅጘው አቐንትድ ቲክነዊዝጘድ አንቭቭስነ ቀኑን።
አት ከበደ ተገኝ ጓነ መልወ ሲጝቀ ኪርምጝ ሳቁጠ ኻትመት አርቐቁ አጘንድ ኻትመሸንቱ ሊግዝትድ ጝር ሽⶖዚጘን አየውም “ወይሽም ጌዲዮን ይሽተቊ አይር ሳቊጠ ኻትመት ፋጥዝጊ ዋለይል ሲሪየቊ አጛንድ ጅውነድ ፊጌሹ አቐነዊዝ ሳቑጠዉ ጅውነይዝጐ ጊምነ ይጛንድ ነን ጽብረዊል ሲርሽተዝመ ሳቁጠ ይሽትር ጭጝሽተጘን አርኩች ”
ይጛንድ ዋርዘቊድ አት ከበደ 37ስ ንየ ወይሽመን ጭሰጭስጘይ ፣ አጤ ተክለ ጊወርጊስ ኢትዮጵየት ጭሰጭስጛንድ ኢትዮጵየ ትወ አይነተ ኻትመ አቕር ዊንድረይ እንቸን ኻትመሸን ሊግዛይረጘን ጣሊያንቱ ጣይትኒስ ኪርም ጣይትንዝ ቈይሽረይ ነንም አቕሽ ኽምዘ ተረዉ ጨቨቅ ጣይትራጙ አቕሽም ዊነቊ ቃወጥድ ዊቱዝም አቕሽ ክንድጚስ ወይሽማኒስ ኮር 5 አጥጘ ክንድጝ ጝንጥድ ኪርምስጝ ዊንጙ፣ 1944ዓ/ስ ኮረምስ ሳቁጠ ፊሰው ጒደነ ሰራሽጛጙ ተርጝኩጙ።
ነን ጽብነዉ ሳልጥነዉ ኮሪዝ ላዉ ኻግሪዙ ሊግዝት ሚዘን አቒል ድዉስን ቓልናንድ “ክንድጚስ ሰራሽተዉ ሰቪዝ ኮሌጅል አጢስ ችጝንኩኑን፣ ቲነድም ዋልጠ ሰት ዊነዉድ ፅጭ ሊጘ ሰት አቕ ችጝሽሽም መኪን ጉጉድ ጡዉሸዉ ኮሪዝ ተሢተቅ የነዉዝ ምላሠን ጅውነይዙ እቀ ኽቭርድ እልጣን ጽውዝጅነ አቕኩ”
አቑዝም አቕሽ ወይቱ ጅውነድ እክሰቊ አውግረቊ ዋርበንዙ ወነ አቓንድ ተለ፣መሪ፣ ታዝ፣ ጭወ፣ ጽራር፣ ዘምረ፣ ወይለሥመ እቅሰቊ ዳቕስን አብዛይነቊ ዋርብ ችጝሸነ ጅውነ አቓንድ ነንነን አቑዙ ትንዝሽትንድ እሩዘናሥ ሸወጪስ ሊን ችጝሻዉ ዊነውድ 3 ሊጘ ግርቅዝ ችጝጠ ማጥን ጻቨነዉ ሰቭ ሰራሽታጙ አቕሽም ነንም ጽይነዉ ጻጀይዝ ቑጠ ችጝነ ማጥን ሰራሸነዉ በንዘኩ ።
“ማዕድኒዙ አርወ አሩሽንዝም አቕሽ ጽበው ማእድንድ አየዉም ወይስ ላጢዝም አርወው ማእድንድ ጽንኸ ጻበነዊስ ከስጘ ሰቢዝጐ ጥዉሽታንድ ቓልሽታዉም እኒዙ አይነተ ምላሰንድ ቈሽ ዲግዙ ብሽትንድ ላዉ ጽጋ አቓንስ ዲግዝ ማጥን ቃወጥድ ሚንዉትዝ ሰራሸነዉ ጡውሸኩ” ይጛንድም ዋርዝጝኩጙ።
ሳቍጠ ኻትመዙ ፅበተ አቐቁ አት ደርበው ታረቀ ይጘጘድ” ሳቍጠ ኻትመሸን ኢትዮጵየስ ቃውስ ይጝ ሲሪሸቍ ዊትቍ ኻትሚስ ላይሸን ጚ” የነውዝ ጝታ ቓለድ ኪርምጘኩ። ኻትመሸን አፄ ካሌብቱ ዚምነ መንግስቲስ ኪርምር ሲሪሽረይ አረጘዝመ ኒግርንዙ ማኸል አቐነዊስ ኪርምር ኢትዮጵየቱ ንጉሥ ጎየነ አይነተ ኻትመ አቕር አግልግለነዊል አሽ ችጝረይ ሲጘ ጉሬ ኻትመ አቐነውድ ዊግትጘኩ።
‘ሳቊጠ ጝር እድሚጅቅ ማፅነው ተግዝ ሊግዚረይም’ የቍድ አት ደርበዉ ጝር ሊግዝቲዝ ፅጋ አቐቍ ገባኒስ ፍጥሩዝመ እጅር ኹር ነሰቍ ችግስጥዝ ምላሰን የጝ የቍ አጛንድ” ጣልያንቱ ጣይትኒስ ኪርም ነን ፅብነው ኮሪል አጢስ ፋጥርሸቍ ጣይተንጥድ ሳቍጠ ዝቨይል ፃጝሽተቁ አጘንድ ጣይትኒስ እግርገ ብሩ የው ቓለው እጀው አቐነውድ ጝር ሊግዝትድ ጊግቭኩ” የቍ አጛንድ፤ እኔን ችግሰይስ ፈናንስ ኻትመሸንትል ሲርይቍ እፍርታን ዊንጥጘ ማጥን ቃወተይስ ኪርም እቀ ኽቭሪል አሽ መንግስትዝ አትረው ዋቕረ አልሰነው ግድ የጝ ይጘኩ።
አት ጌትነት እሸቱ ሳቍጠ ኻትመ ጭሰጭሰኒዙ ቃውሰተ ከንቲቨ ሳቍጠቱ ሲጙ ተረተርኒዝመ ዊንደው ሊግዝትድ ሚሪሸውዝ ጋልፅጛንድ “ሳቍጠ ኢትዮጵየቱ ስረተ መንግስት ሲሪሽንዝም አነ ሲጘዝ ፃይረው ችጘርድ ጉልምደው የጝ” የቍ አጛንድ ዊንደው ሊግዝትድ ቓሊሰቍ ጥቨቭዝቍዝመ ሲጘዝቍ፤ እንዝጘም ባኽልዝቍዝመ ኻይማኖትዝቍ ደፍጥድ ቓሊስጘኩ። ቺተዝም ኢትዮጵየቱ ትውፅውፀድ ጒሻንድ ሰሜኑ አድለድ የጝ በው ቃውሰዝ ጕሸውድ፣ ሰሜኑ አድለይል ኒግርንዝም አነ ፓለቲከዙ ማኸል አቕጝ አግልግለቍ ኻትሚስ ቈሽ ሰቍጠ በው ቃውሰዝ ዳቕሽትረይ አቐነውድ የጝ ዊግትጘውድ።
ሳቁጠ ስመ ጝርሊግዝቲዝ ቓለቓልሽታንድ ቺተንድ ፈራቐው አቐነውድ ጋልፀቍድ አት ጌትነት ላው ጅውነዙ እቀ ኽቭር ሊግዘውዝመ ሳልጥነው አጠ ማጥን ክንደው እጅርዙኻይል ዊነነው አጉረው ችጘር ፃየው አቐነውድ ጋልፅጝ “ሳቁጠስመ ጝር ጅውነይዝ ቈሽ ዚምኑ ክንድጝዝ እክልደነውድ ጝር እግርገ እዳቐነዊዙ አይነተ ምላሰን የጝ” የቍ አጛንድ ሰቍጠት ጝርሽⶖዝጘድ ጭጝሰው ሊግዝት ቓሊስራንስ በው ቃውሰዝ ሲርየ እፍርታኒዝቅ ሲርየ አቐው ክንድጝዝ ፃጅተው እጅር ፋጥረነው በንዘኩ፣ ጝዝ ጋብዝ ጋብም እቀ ኽቭሪዝመ ቃወተይዝ ድመድምሽተነውዝ ፃበው ፍጥሩ ፃጀድ አርወል ግሪሰናንስ ቸልሰው ኻለይ ፊሰነውዝ እዘንዝ ሰራሰነው በንዘኩ ይጝኩጙ።
ሳቁጠ ኻትመት በንሽተዉ ተጊዝ ሊጊሰናሥመ ጝር ተግድ ማጽነዉ እፍርት ችጝተ ማጥን ጻቨናናሥ ቲኩርት ይዉሽት ሰራሽታንስ ኪርምሸቊ ሰበን ችጝሽጘኩ ” ምጝግስት ፌዴራል ተጊዝም አነ ክልል ተግዝ ኪርምሸቊ እፍርትዝቊ ገባን ጽብጝሽም ጝር ሲጘይስመ ጝር በንሽተዉ ተጊል ችጝተ ማጥን ቺተቺተቊ ተሚሰቊ እፍርትዝቊ አይንተን ይናግስ ዋቕረ ጻቭን ጉይነቊ እኩጙ”
አስፓልትዙ ጉጉድ ሳቑጠ ኻትመሸንስ አውግረው እኩሰ ጻየው አቓንድ 2017 ዓ.ስ ኪርም ነንም ሰቢል ችጝሸዉ አቓንድ አስፓልትድ ጡውሸው አቕንትዝ ሰራሽት ሰቲዝ ኻትሻየጘ ጻውተዙ አቕንትድ ጽጋ አቕ ችጝሸው አቐጘም አት ጌትነት ጋልጽጝኩጙ።
”ነንቱ ሰቲዝ ዊነዉ ጻዉተዙ ችግሰድ ኻትመይዙ አስፖልት ጉጉድ በንሽተዊዝ ቑጠ ሰራሸናንሥ ጽጋ አቕ ዊነዉድ ሰራሸነ ጐዘ መዛንድ ጅውነይል ጥወቅ የነውዝ ጒደነድ ደይጠጘ ጻብሰው አቕሽም ነን አቓንድ ሰራሸነ ጐዘ መዛንድ ጥውጛንስቅ ሰብድ ቅልጥፈዝ ሰራሸናንሥ ቸልሰዉ ጉጉ ፋጥርሻጙ የጝ”ይጝኩጙ።
ማዕድነንድ አሩሸነዉዝ ጅውነድ ሊጊሰናንስ ታዝቱ ኮሪደር ይሽት ጽርሸው አቓንድ ክልል ተጊዝም አነ ፌደራል ተጊዝ ጽንኸ ጻቭሽታጙ ኻግር አቒስም አነ ኻግር ቢዘይስ አጡ አቐቊ ማእድናንድ አርወ ይውጝጥጘ ማጥን ጻቭሽታጙ አቓንስቅ አጉረዉ ምነነ ጽበጘን ጉየቊድ አት ጌትነት “ትኽነዙ ዚርፊዝ ጥላዙ አልስን ችግሰድ አጉረው አቕንትዝ እትልጠ ማጥን ጻቭሸተው አይነተ ምላሠንድ ጻውተይዙ ችግሰድ በንሽተጘ ፍልዉልወ ጻቭሽት ነሰናንሥ ችግሰ ዊኑ “ጽበው አንጻሩ ዲግዝ ክልልሊዝመ ፌዴራሊስ ጻቭሽተው ጐዘ መዘዙዝመ ጥላዙ ከቨ ጻቭሽታጙ አቓንስቅ ችዝ የው ተጊዝጐ ችጝሻጙ አቐነውድም ጉይጝኩጙ።
ነንም ዲቈዊዝ ችብርን አኑሸነውዝ ተረዊዝ ሰቭቲጝቀት ዲቍሰነው ጡሻው አቐነውድ ልብተነውዝ ዊግተተ ጭቑ አቒጝቀት ሰራሸተም አቐነውዝ ሰቍጠቱ ሊግዝቲዝ ሊቨሊቨነው ጡሸኩ ይና አስለ ክፍሊዙ እፃ የጝ።
አመልማል ተድላ
ጥቅምት 30/2018
