ይና ኻግርቱ አርሸነይዙ ዚርፍድ ዲቈቍ እምታኒዝ ችግስጥድ ችበችብርጠ ቸለው አቅም ኲንሸው አቕሽም ነንቱ ሰቲዝ ግነ ዊነው ትኩርቲስ ቃፅቫጙ ተረነውድ ላውላው አፅንኽጥ ቓሊስጘኩ።
እን ዚርፍድ ንቕፀቍ እምታንዝ ዚምንየው መሰሪዝመ ጒዘጒዝንዙ ግሪዝ አርውሽም ኻግርሸንቱ ኽዝቭድ ቀልቨነውዙ ጝችጘርድ ግነ ነንም ፋጙ ችጝሽኩ። ኢትዮጵየ 10 ሽኽ እምታንዝ በውግ ኒዮሊቲክዙ አቭዮት ዚምኒስ ኪርምር ንቕፀቍ ኽወጥ ጊቭርዝተዝመ እንሰስ ፍርዘተ ጚ። እድ ኮሪስ ኪርም ይና ኻግርሸቱ ጒዝጨተድ ሰቭድ አክኑወውድ ፍጥርዝ ችጘው አርቕትድ ጭቑ አሩሸነውዝመ ዚምኑ ቴክኖሎጂጅቅ አርቓርቕሽቲጝቀት የጝ፡፡ ላው ጋብዝ ኮርጨቨቅ ብጥዙ እፍርድንድ ቃፅቭሻጙ፣ ላየ ጋብዝ ቈሽ ጝ እግዘይዝ ቃዝየውዝ ቈሻጙ ፅበው ኻግርሸንቱ ኽዝቭድ ኾስን ጨነውዙ ጝመውርድ ፋጙ ችጝሸኩ፡፡
አርሸነይዙ ዚርፍድ ዚምኑ ጒደነዝ አክኑሻጙ አየውም የናንስ ቸልሰቍ ንቕፀቍ ምላሰንጥ እኩጙ። አቕም ግነ ጊቭርትድ ቈሽጥጘ ቸለቍ ጡወራንዝ ከቭጨቅ የነውድ ቈሽ ዚርፍድ እግርገ እዳዘቍ ችግሰጢስቅ በው ቃውሰተ ችግሰ የጝ። እኔን ችግሰድ ቓቭዘናንስ ኻግርሸን ኪርምረቍ ላውላው ሰባን ፅበነውድ ፌዴራል አርሽነይ ሚኒስቴርዝ ኻትምሽረይ ግብረ መጽሔት 01/2016 ቓሊሰች። ቺተዝም ጁነይዝጘድቅ ቲስመምጥጘ ቸለቍ ምርምረዝ ደደደድሽተቍ ማርሽተቍ ዚረዝመ ፍጥሩም አነ እጅር ናንዝ ሰራሽተው እፍርዘነ አሩሸነው ቈሽ በው ቃውሰ ይውሽጝ ሰራሽተቍ ቲግቭራኒስቅ ቃውሰጥ ቲግቭርን ጛይ።
እኔን አቑርሸው ሚርየድ ወይ ኽምረታት ተከቍ ቀቨቀቭተውዝመ ጝእፍረው ዝቨድ ጂዚተው(ቓሽተው) ብጥ ፃየቍ ስፍሊዝ ቈሽ ኽየውዝ በንዘው ቲግቭር የጝ። አቓንስቅም 2016/17 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ ጒዝጨተይዙ ጊቭርትድ ኒየስ ሸናንስ ውር ኻለያን ፃይሽትጝ ሰራሽትጛጙ ችጝሸኩ የውድ ፃግቭጂ ወረደይቍ ጒዝጝ ጨጥዝመ ሙየጒጥጅቅ ፃቭነው ዊንተድ አንቭቭስነ ቀኑን ።
ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰኒስ ችጝሸቊ ወረድጢስ ቺዝየው ጊቭር ችጚስጠ ቸለው እፍረው ጅውንጢስ ፃግብጂ ወረደ ላውድ የጝ፡፡
ጒዝጨተ ገብሬ በንኑ ፃግቭጂ ወረደ ሲለምጌ ቀቨሌ ፅበተ ጛይ። ተረው ጫረይዝ ቀሰው ጊቭረ ችጘናንስ ጒዝጨተድ ጛቅምድ ፊቅደዊዝቅ ልቕርዳጙ አቐነውድ ጋልፅጘኩ። “ዲቈቍ እምታኒስ ቺዘውዝ ይ”ይንም ይና ዲዝጝነው ሰቭትኒዝ፤ ሙየ ጒጥድም ሙየዙ ምኽር ኻለይዝ ከቭጙዝ ቺዝጝ ባፅን፣ ዲብልን፣ እይመነዊስ ኪርም ነን ላውላው ቃውሽትጝ ፊተቁ ኽወጥድ ፊዘነው ቲግቭሪል አሽ ጡሸውዝ ሰራሽናⶔ ችጝሽነኩን ” ይጘኲ፡፡ ዚረ ኰሪዝ ፃየውድ እጀዊዝ የወነውዝመ ከቨከቭሽተነውዙ ዊነው ጝታቅለው ቲግቭርድ ነንም ቃፅቪጝቀ አቓንስቅ ፅበውድ ቢረ እጀቍ ጝታፅኒዝ ፃየቍድ ትልመ ትልመ ይውጛጙ ጝታ ቻፅጝድ ኽወጥዝ ሺፍንጛጙ አቐነውድም ዊግትጘኩ ።
ማርሸተው ዚረዝመ እጅር ናንዝ ሰራሽተው እፍ ጝታ ጁነድ ፈራቐውዝ በነው አቐጘም ዋርዘቊ አት ገብሬ ዲቭርዘነ አልሰነውዝ ጋብዝ አውቝጠም ቢተ እጀው አቕሽም አልተው እፍርዘነድ ማእከልስ ቀበሊ ጨቨቅ ችጝዘናንስ ፃግቭሰው አቐነውድ የጝ ዋርዝጘውድ “ፃተስ ኪርምጝ ቀቨሌል አሽ ድቛልዝ አቓንስቅ ጒዚስጘውድ ጒደነድ እክልደነዊዝጅቅ ፃየፃይሽት ግነ በንሽተው ዲቭርዘነድ በንሽተው ሰቲዝ ችጝዝናንስ ቺግርሽናጙ የጝ” ይጘኩ።
አት ደባሽ ክብሩ 09(ጨረይ) ቀቨሌ ፅበተ ጝታ ጋቢዝ ጒዝጨተድ ተረው ጫረይዝ ቀሰው ጊቭርት ችጘናንስ ሙየ ጒጥድ ይውጘው ምኽርድ ለምረነውዝ አጡ ቃውሰ አስልሽን ፃቨው አቐነውድ ዳቕስጝ “ጫረድም ሲን 18/2016ይስ ኪርም ቀሰው ጋ ቓሊሳንስቅ እምጥጝንኩኑን” ይጘኩ።
አት ደባሽ ፃየፃይሰነውዝም ጊቭረዝመ ጊቭርትድ ቈሸናንስ እጅር ተሰው እፍርዘነዝመ ማርሸተው ዚረ ቀነቍ አቐነውድ ጋልፅጝ ፤ ነን አጢስ” ዲቭርዘነዝ ጋብዝ አውቝጠም ቢተ እጀቊ አቕሽም ማርሸተው ዚረ ግነ ነን አጢስ ችጘነው ቸልየቊ ጝታቐነውድ ዊግትጘኲ፡፡ ምጝግስት ዊንጘው ጝታችግሰድ ግምትል ድወነውዝ እን ሸወጪዝ አቒል ማርሽተው ዚረ አልስጠጘድም ዋቕረ አልስጝኩጙ።
ባንታምላክ ያረጋል 07 ቀቨሌ እፍት ጣቭየዙ ዲቈተ አጛንድ ጝታ ቀቨሌድ 2016/17 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ 8 ላዝ 67 ሔክታር ዝቨ ዚረዝ ሺፍነናንስ ኻለይ ፃይጘጘዝመ እንዝም አቐው 1 ላዝ 30 ኩንትል እፍርዘነዝ አሩሸናንስ ኻለይ እቑርጘጘ ዊግትጘኲ።
ነን አጢስ 25 ሔክታር ዝቨ ዚረዝ ሺፍነቍ አቐነውድ ጋልፀቍ ሙየ ጉርየድ “እፍርዘነዝ ጋብዝ ቢተ እጅነቅም። ማርሽተው ዚረ ግነ እን ሰቲስ ኪርም ኻምል 10/2016 አሽ አልሰነው ቸልሻን ጒዝ ጨተድ ዲቈውዝ አሩሸተ ፃቨነው ቸልሽጠ ዊኑ” ይጘኩ። አቕም ግነ ጫረድ ቀሰው አቕ ቃውስ ጡዋንስቅ ጁነይል ዲዝጝሸቊዝመ ቃውስጝ ችጝጥጘ ቸለቍ ኽወጥድ አሩሽጝ ጒዘነውዙ ሰቭድ አትርዝጝ ቃፅልዝጛጙ አቐነውድ ጋልፅጝኩጙ።
አት በየነ ካሴ ፃግቭጂ ወረደ አርሽነይ ፅፈሽ ጝኒዝ ኽወጥ አፍርት ጓነ ቃወተ ጛይ ፃግቭጂ ወረደይዝጘ ዲቍስጘቍ ሻቘ ሲዘ እምታኒዝ ቺዝጝዙ ሰቭድ ቈሽ አውማው እፍርትዙ ሰቪስቅ እክልድ ዊነው ኽዝቭ አቐነውድ ውንስጘኲ፡፡ አርሽነይ ፅፈሽ ጝንድም ግዝጨተድ ጝ ዊነው ችግሰይስ ፊሰናንስ ኻለይ ፃይ ሰራሻጙ ችጝሸጘድ ዊግትጘኲ። 2016/17 ጊቭርትዙ ዚምኒዝም 8ሽኽዝ 8 ላዝ 38 ሔክታር ዝቨ ጒዘናንስ ቺዝጘጘዝመ እኒስም 8 ሽኽዝ 7 ላዝ 91 ሔክታር ዝቨ ደግም ግመዝ ጒት ዚረዝ አስልሸው አቐነውድ ጋልፅጘኩ። ነን አጢስም ቱነ መይለዝ 1ላዝ 62 ሔክታር ዝቨ ዚረዝ ሺፍንሸው አቓንድ ነንቱ ሰቲዝ መይለ፣ በቂለ፣ ጎታቲ፣ ሰቅመዝመ ዚርወ ተከተከቍ ኽወጥድ ፍራትዝ ፊትጛጙ አቐነውድ ጋልፅጝኩጙ።
“ጊቨረዝመ ጊቭርትድ ቈሸናንስ እፍርዘነዝመ ማርሽተው ዚረ ኮሪዝ አልትጠ ጡሸኩ” የቍድ አት በየነ እፍርዘነዙ ጝታ ኻለይድ 1ሽኽዝ 5 ላዝ 83 ኩንታል አቐጘዝመ ነን አጢስም በንሽተው ዲቭርዘነድ አጡ ደረጀዝ አልታጙ አቐጘድ ዋርዝጝኲⶖ፡፡ “ማርሽተው ዚረዙ ይና በንድ 550 ኩንታል አቕሽም ነን አጢስ ግነ 80 ኩንታሊስ ባልፅየው ማርሽተው ዚረ የጝ ይና ናኒል ችጘውድ” ይጘኩ። ማርሸተው ዚረድ ሲን አቢተነይል አሽ ጝታ ጒዝጨተይዙ ናኒል ጡውየውዜ እን አምረይዝ ችጝንቅ ይጝ ኻለይዝ ፃይጘው 1ላዝ 35 ሽኽዝ 6 ላዝ 75 ኩንታል ጊቭረድ ችጝጛንስ ሲግነት አቐጘ ዊግትጘኲ፡፡ አቐንስቅም ምጝግስትም አነ አልሰጥ ድርጅታንድ በንሽተው ማርሽተው ዚረድ ቃዝይጝ አልስጥጘድም ዋቕርጝኩጙ።
2016/17 ጊቭርትዙ ዚምንዝ ፃግብጂ ወረይዝጘ ቺዝየው ጊቭር ችጘናንስ ወረደይዙ አቅሚስ ንየ የጝ ይሽተው ጐው ማርፅሽተው ዚረዙ አልስንድ ሳልጠው ዊስ ችጝጠጘጘ ብሄረቅ ጪሰጭሰኒዙ አርሽነይ ቃወነድ ውር ኻስባⶖ የጝ አቐጘም ኽምጠ ዊከ ገብስርኲች፡፡
ብሄረቅ ጭሰጭሰኒዙ አርሽነይ ቃወነዙ ዲቈተ አት አዲሱ ወልዴ ማርሽተው ዚረ ችጝዘናንስ ትኩርት ፃቭጝ ፍልውልወጘድ ስሃላ ሰየምት ወረደዝ፣ ዝቛለ ወረደዝመ አብርገሌ ወረደዝ አቐነውድ ዊግትጘኲ፡፡ ላጥ ወረጢዝም አቕሽ ድብርሰቊ ቻፅጚዝ አቐው ማርሽተው ዚረ ትንዘነውል ችጝሽነውድ ጋልፅጝ ፃግቭጂ ወረደድም ላጢዝጘድቅ አቭኑሽተው አቐነውድ የጝ ጋልፅጘውድ።
2016/17 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰኒል ጒዘናንስ ኻለይዝ ፃይሽተውድ 1 ላዝ 42 ሽኽዝ 9 ላዝ 48 ሔክታር ዝቨ አቐጘዝመ እኒስም 2.5 ሚሊዮን ኩንታል ጊቭርት ችጘናንስ ኻለይ ፃይሽትኩ፡፡ እኔንትም እሩዘናንስ እፍርዘነ 69 ሽኽዝ 1ላዝ 19 ኩንታል፤ ማርሽተው ዚረ 9 ሽኽዝ 3ላዝ 8 ኩንታል ተሚሰው አቐጘዝመ ነን አጢስም 62 ሽኽዝ 7ላዝ27 ኩንታል እፍርዘነዝመ 10 ሽኽዝ 38 ኩንታል ማርሽተው ዚረ ፅበነውድ አርሽነይ ቃወነይስ ችጝነው ሚዝረድ ሚሪየኲ። አቐንስቅም አውማው ማርፀድቅ አሩሸነውዝ ችግሰድ ኻነ ይና አስለ ክፍሊዙ እፃ የጝ።
ዚግቨተ ፡- ንጉሱ ማሩ
ሲን 30/2016
