አፅንኸዝመ ምርምረዝ ቺተቊ ኽወጥድ ጒዝጨተይዝ አልሰነው ጝኻይልድ በክንዚጝቀት በንዘው ፈንድ ችጛንስ ቸልሰቊ አርሽነይዝቊ ስነ መለኒስ ላውድ የጝ፡፡ ቺተዝም ኢትዮጵየታት ተከቊ ጝተ ሩሔድ ቺዝጝዙ ሰቭል ፃቨቊዝመ ኻግሩ ኢኮኖሚድ ፍራትዝ አርሽነይዙ ዚርፊዝ ቃውሸቊ ኻግራኒዝ ጁነይዙ አየር ንቭርቲዝመ ዝቨይጅቅ ቲስመምጥጘ ቸለቊ ኽወጥድ ቺዘነውዝ ጒዝጨተይዝ አልሰነው አርሽነይዙ አድለ ኢኮኖሚድ ሊጊሰነዊስም ከስጘዝ ኻግርሸንቱ ኽዝቪዙ ኹረዙ ወይትነይድ ደድሰናንስ ቸልሰው ቲግቭር የጝ፡፡ ብላ ክልሊስ ምስራቅዙ ክፍልድ ቺተዝም ቈሽ ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰኒዝመ ሰሜን ወሎ ዞናኒል ጫረዙ እስወድ ስኻርድ ጡወነውዝ ቃውስን ፈነውዙ ችግሰ ደግምግም እስለው አቐነውድ ቲክን እኔን ችግሰድ ማኽጥጘ ቸለቊ ኽወጥድ ምርምረዝመ እፅንኸዝ ደድሰነውዝ ጒዝጨተይዝ ዲዝጝሰነውዝመ አሩሸተ አጠ ፃቨነቊ ሰባን ሰራሽትጛጙ ችጝሽጘኩ፡፡
ጝተ ጐንድ ቻይናስመ ሕንድቲስ አቐጘድ ድቊሽተው “እንቊደውሰ” ይሽተው ኽወዙ አይንትድ ቈሽ ፃረው ሰሊጠ፣ ማሾዝመ የዋግነሽ ይሽተነውዝ ጭጝሽረይ ጎታቴሽን ተከተከቊ ኽወጥድ ቈሽ አርቨ ዲቀዝመ ቈልቊ አየር ንቭርት ፃየቊ ጂውንጥድ ቈሽ ኒየይል ዚርዝርነቊ ኽወጥድ እቀጘ ቲስመመቊ አጛጙ ችጝሸነዊዝ ጒዝጨተድ አሩሸነው ኪርመት ሻቘ ሲዘ እምታን እጊሰነውድ የጝ ጅውነይል ፅበቊ ጒዝጝጨጥድ ጋልፅጘውድ፡፡
ጒዝጨተ አት ሃይሌ በላይ አብርገሌ ወረደ 017 /ሲቀለ/ ቀቨሌዙ ፅበተ ጛይ፡፡ ጝታ ፅብጘውድ ጁነድ እስወድ ስኻርድ ጡወነውዝ ቃውሰ ፈነውዙ ችግሰ አጋልዘውዝመ እስወዙ እጅጝት ደግምግመዝ እስለው አቐነውድ ጋልፅጝ፤ እኔንትም ቲክን ኽፅም ጝታ አቅሊስ ችጝጘቊ ኽወጥድ የነትም አምሳለ፣ ሹለ፣ ምነቨ፣ አልቘ… ተከተከቊ ኽወጥድ ነንቱ ሰቲዝ ለእፍሰው ጊቭርት ችጚስጛጙ አየው አቐነውድ ጋልፅጘኲ፡፡ እኔንትም ቲክን “ምጝግስት ይና ጁነይጅቅ ቲስመመቊ አርቨ፤ አኩርጝን ግርቅዝ ችጘቊ ኽወጥ አልሰነዊዝ አሩሸጥ አቐነው ኪርምንኩኑን” የቊ አጛንድ ቺተዝም ቈሽ እንቊ ደውሰዝመ ማሾውዝ ጝታ ጁነይጅቅ ቲስመመቊ አቐነውድ ቲክን ላው ፅምር ግርየይስ ዋልጠ ላጝጠ ኩንታሊል አሽ ችጛጙ አቐነውድ የጝ ዊግትጘውድ፡፡
አት ኃይሌ በላይ ፃየፃይሰነውዝም እንቊ ይውስ ይሽተቊ ኽወጥድ ክንሸው ቢትንንዝ ፊዘነውዙ ሰቭዝ ሰራሽታቊም፤ አቓንስቅም “ሚስምርዝ ፊዘነው፣ በንዘው እፍርዘነድም ጡሸውዝ አርውሽን ኮሪዝ አርመነው በነቊ አጛንስቅ ይንም ነንቱ ሰቲዝ ጓነጓነዝ አቕናጙ አርምናጙ የጝ ፅብነውድ” የነውዝም ጝታ ሰቭዙ ዲዝጝትድ ጋልፅጘኩ፡፡
አት ገብረ ፃድቅ ሃቨነ 017 ቀቨሊስ ላየ ቓለነየቊ ጒዝጨተ ጛይ፡፡ ጝታ ወረደይዝጘድ እስወዙ እጅጝቲስ ከስጘ ጁነይዙ ብጥዙ እፍርትድ ጂዚታጙ፤ ዲዝጝሸቊ ኽወጢዙ ጊቭረዝመ ጊቭርዘትነይዝ ቃፅቫጙ ጒዝጨተድ ጒዝ ባዶ እዳቓጙ ዊነነውድ ጋልፅጘኩ፡፡ 2013 ዓ.ስቑርቲስ ኪርም ግነ ሰቁጠቱ እስወዙ እጅጝት ምርምረ ማኸልድ አርሽነይ ጽፈሽ ጝኒጅቅ ላውንትዝ አቐነውዝ አልስጘቊ ኽወጢስ እንቊ ደውሰ ይሽተው አረድ ቀሰው ጊቭርት ችጚሳጙ አቐነውድ ልብተነው ቸልንኩኑን የቊ አጛንድ “ነንቱ ሰቲዝ ጒዝጨተድ ጝስጝስ ለምረ ለምርሻጙ እንቅቅ አሩሸተ አቐነው ኪርምኩ” የነውዝም ጋልፅጘኩ፡፡
ኽወጥድ ቃውስጝ ችጘቊ አቐነዊጅቅ ፃየፃይሽት ቲቸው ቲክንክነ በንጘኩ የቊድ አት ገብረ ፃደቅ “ኽወጥድ ጝታ አምሊዝ ዚረድ እቻቓንድ ቀናቊ አጛንስቅ አርምነው ኮሪዝ እቻቐውድ ብቑዘነውዝ ለውርድጠ ፃቨነው ጡሸኩ” የነውዝም ማኽርጘኩ፡፡
ላየ ቓለ ነየተድ ማዕረግ ወልደ ገብርኤል ይሽተቊ ጒዝጨተድ አጛንድ ምጝግስት ጒዝ ጨተይዝ ከቭጥቊየው አምነቊ ንቕፀቊ ኽወጥድ ቺተቺተው ኮርዝ አልሰው አቐነውድ ጋልፅጝ አነ ጚ ዲቊስጘቊ ሻቘ ሲዘ እምታኒዝ ተረቊ እንቊ ደውስዝመ ማሾ ይሽተቊ ኽወጥዝቊ አይንታንድ ግነ ቀሰው ጡወር ችጚሰቊ አጛንስቅ “ይናስ ይናይ ማኽርሽናጙ ላው ኮርዝ ፊዝን፤ ላው ኮርዝ አርምን፤ ተከተከው ኮሪዝ ቑጠ ሊሚሰነ ሰባንድ ሰራሸነው ቸልነውዝየ ይድረይ ፃቅ እኩን ይን አምነነቁ ኽወጥ ጛይ” የነውዝ ኽወጥድ ጒዝጨተይዝ ይውጘው አርወድ አጉረው አቐነውድ ጋልፅጘኩ፡፡
አት ማዕረግ ፃየፃይሰነውዝም “ኽወጥድ ዊነቊ ይና አቅለ ኽወጥድ ደርግቭጝ ይና ሩሔድ ፅብዘናንስ ቸልሰቊ አጛንስቅ ሙየ ጒጥድ ነይጘው ምኽርድ ቲክንን ቲግቭረነው ቸልነውዜ ሊጘ ፅምር ግርየይስ ፅቃ ፅጭሊጘ ድቛል ጭነቲል አሽ ችጝነኩን” የቊ አጛንድ ኮሪዝ እፍርዘነዝ ፊዘነውዝ፤ ጫረድ ፊጝቀት አርምን ኾስለነው ቸልሸውዜ ጋብራ ናን ቓለነዊስ ፊስጥጘ ቸለቊ ኽወጥ አጘጘድ ጐይስጘኩ፡፡
ዊዝር መስረት ወልደየስ አብርገሌ ወረደ አርሽነይ ጽ/ጝንዙ ዲቈተ ጝታ ጋቢዝ ሰቊጠ እስወዙ እጅጝት ምርምረ ማኸልድ አርሽነይ ቃወነይጅቅ ላውንትዝ አቐነውዝ ምርምረዝ ደድሽተቊ ጁነይዙ አየር ንቭርቲዝመ ሚልክ ዝቨይጅቅ ቲስመምጥጘ ቸለቊ ኽወጥድ ቺዝን አልሰነዊዝ ጁነይዙ ጒዝጨተድ አሩሸተ ፃቨቊ ኽወጥድ ጒዝጨተይዝ አርቓርቒሰነውል ችጝሸቊ አቐነውድ የጝ ጋልፅጘውድ፡፡ አቓንስቅም “እን አምረይዝ ወረደይዝጘድ ዚረዝ ሺፍነናንስ ቺተው 17 ሽኽ ሔክታር ዝቨይስ 5 ላ ሔክታር አጠ ዝቨድ እንቊ ደውሰዝ፣ ማሸዝ፣ ሰሊጢዝመ ኦቾሎኒዝ ሺፍነነው ቸልንኩኑን” የቊ አጛንድ እንዳይ ኽወጥድ ነንቱ ሰቲዝ ቀሰው ችብረል ችጝሸቊ አቐነውድም የጝ ዊግትጘውድ፡፡
“5 ላ ሔክታር አጠ ምርምርዝ ቺተቊ ኽወጥዝ ሺፍንሸው ዝቨይስ 4 ላዝ 60 ሔክታርድ አርመይስ ናፀ ፃቨነው ቸልንኩኑን” የቁድ ፅፈሽ ጝኒዙ ዲቈተሸን ኽወጥድ ጝተ አምሊዝ ቃውስጝ ችጘቊ አቓንስቅ ጒዝጨተድ ላጢስ ቺተው አቕንትዝ ቃውስን አርመነውዝመ ዀስለነው ጡሸጘድ ማኽርጝ ጒዝጨተድ ከቭጥጘ ሚድቭሸቊ ሙየ ጒጥድም ኻር ጊርቅ ይጝቀት ኩችዝጝ ጒዝጨተድ ከቨነውዝ ቺዘው ፈን ችጘናንስ እንጐይስ ትኩትዝ ሰራሸነው ጡሸጘድም የጝ ማኽርጘውድ፡፡
አት ታፈረ ብርሃኑ ሰቊጠ እስወዙ እጅጝት ምርምረ ማኸሊዝ ኽወጥዙ ቴክኖሎጂ አልስን ዳይሬክቶሬት አብርዘተዝመ ምርምረ ማኸሊዝ አግሮኖሚዙ ሚርምርሸተ ጝተ ጋቢዝ ምርምረ ማኸልድ ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰንድ እንቅትቅ፤ ሰሜን ወሎ ዞኒስ ሲዘ ወረጥድ ምርምረ ማኸሊዝ አቅቭሸቊ አቐነውድ ዳቕስጝ ዲቀዝመ አርቨ ዲቀዙ አየር ንቭርትዝ ቲስመመቊ ዚሩ፣ ስቅመ፣ ጐታቲዝመ በቂለዝ አልሰነውዝ ጒዝጨተድ አሩሸተ ፃቨናንስ ሰራሽታጙ አቓንድ፤ ቈለዙ አየር ንቭርት ፃየቊ ወረጢል ቈሽ እንቊ ደውሰ ሰሊጠዝመ ማሾ ይሽተቊ ኽወጥድ ቀሰው ቲስመምን ፃየቊ አጛንስቅ “ዝቛለ ወረደይዝመ አብርገሌ ወረደይል ኽወጥድ ጒዝጨተይዝ ችጝዘነውዝ አሩሸተ ፃቭናጙ ችጝሽነኩን” የነውዝም ጝታ ሰቭዙ ፍሉልወድ ጋልፅጘኩ፡፡
ሚርምርሸተድ ፃየፃይሰነውዝ እንቊ ደውሰ ይሽተው ኽወዙ አይንትድ ቈልቁ ወረጢዝ በንዘው አቐነውድ ደድሽተው አቐነውድ ጋልፅጝ “ሳይንሱ ጒደነድ ቲክነነውዝ፤ እፍርዘነዝመ አርመድም ጡሸውዝ አክኑወነው ቸልሸውዜ ላው ሔክታሪስ 15 ኩንታሊል አሽ ችጘነው ቸልሸኩ” የቊ አጛንድ ኽወጥድ ጒዝጨተይዝ ትንዘነውዝመ ዲዝጝሰነው ጋብዝ አርሽነይ ቃወነይጅቅ ላብጠቱ ኻለይ ፊስጝ ሰራሽጛጙ አቓንስቅ ቀለውዝ ጒዝጨተይጅቅ ጡወጡሸነው ቸልጘጘድ የጝ ጋልፅጘውድ፡፡ እንቊ ደውሰዝቊ ኽወጥ ዚረድ እቻዘነው በናቊ አጛንስቅ ጒዝጝጨጥድ አርምጛንድ ንቕፀውድ ብቑዘነውዝ ለውርስጥጘድም ምኽር አድልጝኩጙ፡፡
“ታትነቱ ቢረዝ ጒዘው እጀው ይጘኩ የና አቅልድ፡፡ ይር ሹለ ኻቭዛጙ ዊኑ፤ ይን ቈሽ አልቘ አምሳለ ጒዛጙ ዊኑ የው ኻሰቪስ ፈነውዝ ኮሪዝመ ጁነይጅቅ ቲስመምጥጘ ቸለቊ ኽወጥድ አሩሸነው ዘስክርሽጠ ጡሻውም የውድ ይና አስለ ክፍሊዙ ምኽር የጝ፡፡
ሲን 15/2016
ንጉሱ ማሩ
