ከየዝመ ገረዱ አርወይዝ ሃጂ መሃመድ ኢመም

ከየዙ ሥነ-ስረት ዊንም  ቅየን  እቅ ከየዝ ዊንም ተከተከው ስረት አቒል ዕፅቁፅቁሸናንስ ቃል ጥወነ ስረት የጝ።  እን  ሥረትድ ጅውነይዙ ባኽሊዝጘዝመ ዊግሽኒዝጘድቅ ቺተቺተኲ።

ከየ እቅ ማኽሊል  ፋጥርሸው ገረዱ ላውንትዙ ስረት ዊንም ኽጉ ቲስመምን የጝ።እን ስረትድ ሲሪሸውድ ቃውስ ወግሽተነውዝ ቲክንም ቅየንዝ የጝ። እን ችብረይዙ ሲርየድ ጅውነይዙ ባኽሊዝጘ፣ኻይማኖቲዝመ ኰሪዝጘድቅ ቺተቺተኲ።

እውነዝመ ግልወ ማኽሊል ፃቭሽተው ከየ ግልወድ አስን እውነሸን ቈሽ ስሪ ይሽትጘኲ። እን ሊጘ እቂዝ ማኽሊል ፃቭሽተው ከየዙ ሲርን አርቒሰነ ውልድ 80 ይሽተኲ።

እኒን ምጀዙ ሲጘዝ ዊግሽታንትጘድ ሚኒልክት ቅመነ ዚምኒዝ ከየ ፋዘናንስ ዊንም ዳቕርሸናንስ ግልወድም አነ እውነሸን ዋቕረ አልስጝሽ 80 ቊርሽ ቕፃር ቲክንዘው ዊነጘድ ዊግሸኲ። 80 እምት አሽ ከየዝ ዊንጝ ሊጘ ገባሸጥድ ዳቕርሽጛን ኽግዝ ዋቕርሻቁ ዊንጘጘድም ምጀዙ ሲጘድ ቓሊሰኲ።

ላየ ጋቢዝ ቈሽ  ኽየተ መፃፍ ቅዱስ አቒል 80ዙ ከየ ይሽተነውዝ  አርቕሽተውድ ሚርየውድ መዝሙር 90፥10ይል “ይና ዚምናኒዙ እድምድ 70 ዊንም ንቕፃን 80  የጝ። ጝዝ ንየ ንቕፃን ግነ ዝላዝመ ሚከረ የጝ” የው ቃሊጅቅ ፃየፃይሸውዝመ ከየ ሩሔ ዚምንዙ ፃምርሽን አቐነውድ ቓሊሰው የጝ።

ኢትዮጵየስ ከየዙ ስነ-ስረት እቀ ኽቭሪዙ ፅብንዙ አቕንት፣ኻይማኖትዝመ ዲዝጝትድ ቲክን አክኑሸኲ።ቺተዝም ጥር ኪርመነ አርፈይስመ ለካቲቱ ግቨር አርፈይል አሽ ከየ ሲርየጥዙ እግዘድ ላዘ ጊዚዝ  ቺት የው ቅየንዙ ኰር አቕጝ አርቕሽትጘኲ።

80ንዝ ንየ ብሔር ብሔረ እቀን ፅብጘይ ኢትዮጵየቲስ ከየዙ ስነ-ስረትድ እቀ ገረደይዙ ባኽሊዝመ ዲዝጝቲዝጘድ ቺተቺተው የጝ። እንም አቕ ባኽሉዝ፣ኻይማኖቱዝም አነ ኽግዙ ከየ ላውንትዙ ቲስመምንዝ ሲሪሸው የጝ።

ንቕፀዝ እጅር ጝፅብኒዝ ቲስመመኩ የውድ ዊንም ጝ ኻሰቪዝመ ችግሰድ አድልሸች የይሸንት ጝሩሔይዙ አቭርደተት ማርፅ ከየ ሲርየኲ። ከየድ ገረዱ አስልሽኒዝም ንየ አጉረው እክሰ ፃይኲ።

ከየ ጝነቍ ፍርዘነ፣ ዚረ ቃፅልሰነ፣ ብረ ቀረቍ አርቅሰነ፣ ዚነይ ፋጥረነዝመ ኻግር ፍልቅዘነ የጝ። ነህነ ትኽኑ እቀ ገረደ፣ ትኽኑ እምንት ጉርየ፣ ትኽኑ ኹርዝመ ዲጉ እፍርትዝወ ኻግርት ሲርየናንስ ትኽኑ ከየ በንዘኲ። ከየድ ቀንትዝመ ጥቨቭ እጀውዜ እንቸን ዝቨሸንትል ቓለነውም አነ ምነንደነው ገቨ  ፅብጠ ቸላውም።

ከየ ሊጘ ቃርንሸተ ፆተንዝ ማኽሊል  ፅበው መደቨኘ አቭርት ቓሊሰው አቓንድ፤ንቕፀው ኰርድ ባኽሉ፣ ዊንም ኻይማኖቱ እንዝጘም ኽግዝ በዊል አርቕት ችጘነ ስነ-ስረት  ሚርየው ገረዱ፣ ባኽሉዝመ ኽጉ ችብረ የጝ።

ላብጠትቊ ሚቭተንዝመ ግዴተን እን አቭርትድ ሚርየቊ አጛንድ፤ እናይም፦ ላብጠ ፅበነው፣ ላብጠቱ ዲቁትነይዝመ ጝነቊ ቃወነው ጥቅልዘኲ።

ንጭቱ ይና ዲቭየይዝም ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰን ባኽሉ ከየ ሲርይኒዝመ ጝ አርወድ አንቭቭስነ ቀኑን።

ውሸብለ ካሳ ተገን ድሀነ ወረደ 028 ቀቨሊ አርሽመን ኪው እኹርሽ የጝ ሊግዘውድ። “ቅየን ዊንም ከየ ሲርይን ገረዱ ዲምቅሽኒስ ከስጘ ስነ እዘን አትርዘው ገቨ የጝ” የነውዝ ጝ ቓለድ አድለኲ።

ውሸብለድ ጝጅውነይዝ አርቕሽተው ቅየንዙ ድመሹዝመ ዚቨተ አቐጘ ጉይ ንቕፀቊ ባኽሉ ቅየንጣኒል መዘ አቕ አድልሸጘም ዋርዘኲ። እድወ እን ባኽሉ ቅየንዙ ስነ ስረቲል መፂዙ ንቕፀድ ቅየን ጒይጢዙ አቅሚዝጘድቅ ዊስንሸው አቐነውድ ጉይ ቢቅለድ ቈሽ 15 መፅዝ ንየ አጘውዜ ግልወይዙ ዊግንድ ዊትረነ ፊሰቊ አቐነውድ ዋርዘኲ።

ቅየንዙ አስልሽትድ ፈራቐውም አነ ዊቱ እዳቓቊ አካለን እኩጙ፤

ጛይም፦ አስኒዝቲር፣ ኒቭስ አይር፣ አስኒዝ አልየ፣ ቢቅለ፣ ኽየውዝመ እጥን መፅ ሲርይቁዝመ እዳቓቊ አቐነውድ ደድሰኲ

“ወይቱ ባኽሉ ከየ ቃውሰጥ ይና አቅሊዝ ዚነይ በንጛንድ ዚረ እግዝጝ፤ ኻፅሪዙ ሚግቭርድ አፅንኽጝ፤ በንጘው ኻፅሪል ጊዙትረይ ፅብራን እኳን ሚጂ አርሽ ‘ክቑረት ይኹርስ በነኩን፤ ክታ ዛረይል ስረንጠነው በነኩን፤ አርቕናጙም አነ አርቒንቀት ቢድልነው ፅብሽ ከስነኩን’ የነውዝ ዚነይ ፋጥርጘኲ፡፡ የውድ አቨርገሌ ወረደ ኒየራቁ ኻትመዙ ፅበተ አት አረቂ ወልዴ ጛይ።

ከየ ኽየው ዲቁትነይዝመ ገረዱ ዲምቅሽንድ አትርዘው የጝ። ላዘ ጋቢዝ  ሊጘ ዊግን ጎርትጝ ብረ ቀርጛን ዊንም አደርጥ ቅመነዝ ጎርትጛን እን ችግሰይዙ እክሰነ ቑልፍድ ከየ አቐጘ ጉየቁድ አት አረቂ ወግስጘው ሰቲዝ ኪርምጝ ሚጂቱ አቅሊዝ ንየስ የው ክቭር ይውሽተው አቐጘ ዋርዝጘኲ።

እንዙ ምላሰንድ ቈሽ ሚጂ  እኹርደውድ አርቕሽታውም፤ ጳጳስ፣ አደረ፣ ጥቨቨኘ እኹረች ይሽት ኻስቭሸው አቐነዊዝ ናንዙ አቑ እኳን ቅብጙ ይር እቓስተጘድ ፊቅድሻውም።

እንዝ ምላሰንም ወግሽትጘው ኰሪዝ ኪርም ሚጂት አቅልድ ጝታግስ ፅገወዉ ሰቭ ፅብሽ ጊሪዙ አቅልድ አዝጘውድ። አዚትጘዊዝም ቢቅሉዝመ ኻይልዙ ይሽተቍ ሸመንጥ ይውሽትጘኲ።

ቅየንድ ጝጥዊል አሽ ዚነይድ አትርዘነ ‘አስነ ጣስንጥ’ ይሽተው ዋቅረ ዋቕርሸነ አፅቨ ግቭርም ፅበነውድ ጉየቊ አት አረቂ ትኩሲስ ኪርም ዊትረነ አሽ እንዝጘም ስሪሸንስ ማርደዝመ አልቨ ፃብ ጊሪዝ አቅልድ ፊሰቁ አቐነውድም ዋርዝጘኲ።

እነየው አቕንትዝ ዊነው ወግሽትንድ ጊሪዝ አቅልድ ‘ይናቑር ከየዝ ችጝጝኩጙ፤ ጒድለውድ ይናይ እቻዝንቅ፤ ይና አልምድ ቓልነ በንነኩን’የው ዋቕረ አልስጘኲ። ስሪሸንቱ አቅልድም ጝታ ዊግን ማኽርዝጝ፤ አዝምረ ጊዝ አቐነውድ ደድስጝ ቅየንዙ ግርየ ቀቭሽተኲ።

ግርየድ ቀቭሽተው ግርየይዝ ኪርም ሊጘ ዊግንድቅ ገረዘም ቀቭጝ እንቅ ዊግኒዝቅ ግርየድ ድቁሽተኲ። ፃቕ የቊ ዊግንድም አውራጅዝ ጝታ አቅሚዝጘድቅ አስልሽጘኲ።ገን ሽላዝ ኪርም አውራጅ ፃየው እጅሪዙ አቅሚዝጘድቅ 40-80 እቂል አሽ ኾሰነው ዚሰነውድ ጥቅልዘኲ። እኒን አቕንትድ ልቭነዝ ዋጥረው የጝ።

ቅየንድጘው ኰሪስ ኪርም ሊጘ ገባሸጥድ አጉረው ገረዱ ችብረዝ አስልሽጘኲ፤ ዲቁትነይ ለምርጘኲ፤ ኪዊል ጥየዝም እጊትጝ ገረዱ ገባኒልቅ ሲትፍሽጘኲ።

“ወይቱ ባኽሉ ከየ ሲርይንድ አምርስ ሲምረው ከየ አጠጘድ ኻስቭሽ ቃውስጝ ጝታ ጝነቊጅቅ ቲስመምጥጘ ቸለቍል የጝ ቅየነዝጘውድ” የቍድ ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰን ባኽልዝመ ቱሪዝም ቃወነ ባኽልዝመ እሴት ኢንዱስትሪዙ ሰቭ ፃጝዘተ አቐቊ አት ጣምተው ገላስ ጛይ።

ላው እጅር ከየ ሲርየው ኰሪዝ ኪርም ይግስ አይንቀት ይናግስ የው ዲቁትነይ ለምረኲ፤ ምላሰንድም ገረዱ ዲቁትነይ ፃየው አቓንስቅ ከየ ሲርየው ኩቸ ዲግ በነኲ፤ ምላሰንድም ጝጝነቊዝ ኻስቨኲ። ከየ ዲግዝ ማጥን ወርሽን ፅበነ፣ ሊግዘናንስ እፍርቲል ሊቨሊቨነ ችብረ አቐጘ አት ጣምተው ዊግትጘኲ።

“ውርም ዚምኒዝጘ ነን ነን አቅሊዙ በንቲስ ቢዘ ላው ላውድ ሊጘ ቀንሸጢዝ ጭቑ ገባሽጛጙ አቐነውድ ባኽልድ ኻይየው የነውዝ  አቅሊዝ ጣምታቅ ይሽም፤ ከየ ሲርየነው ኻግርሸንትል ፅበው ገረዱ፣ኢኮኖሚውዝመ ፖለቲኩ አቕንተንድ እርጋጝ ተግርጛንስ ፃየው ችጘርድ ቀለውዝ ቓልሽተው አየውም”ይጛንድ አት ጣምተው ጉይጘኲ።

ዚምኑ ጉጊዝም አቕሽ ሊጘ ቀንሸጥድ ጝታ አቕሊዝ ቃውስጝ አርቒስጛን ቲርፍዝጘኩ ጚ ኪስራቍም የቍድ አት ጣምተው ወይቱ ባኽሉ ከየ ሲርይንድ ሊግዘው ጊዝዝ ወግሰነውዝ  ፅንኸ ፃቭሽተው አቐነዊዝ ከየድ ፋይረነዊዙ  አገነድ ሳስ የው አቐጘ  ጉይጘኲ።

ጥቨቭዝ እቻቐውዝመ አምር አጡድ ግምትል ድወዉ ከየዙ ሲርይን ዊግንዝም አነ ኻግርዙ አርወድ አጉረው አቐነዊዝ ይና አቅለ እሴትድ ኻይነ! ይና ዲቭየይዙ እፃ የጝ። ዲግ አጥን።

ኪሮስ ወ/ተንሳይ

ለካቲት 15/2017