አዋዋኩ ግድካ

ዘውዴ በካሉ

አቕ ሴያኑ ስይ ውላጊ ግዳግዲ ጚው ያኹኽሳ ባይሎ፣ ታሪኮስታ ወጐ ካንትፄ:: ሊሊትጙንኩ ብሄር ብሄረሰብካው ሴይጝጚው፣ ሚቲውስታ ግዱ ቴርት ጛው ባይልታጊ ሊሊትጜ:: ኪቢርስቲንኻ ቺርቤዋ ጋዚቴ አንቤባንትካ ፌይኹ ባይል አምዱ እትምዳ አዋዋውሳ ሴይጝጜ ካንትኹስ እንቶጂሱላ ታምፅናሽንኾ:: ናካ ዴሜካ አዋዋውሳ  ሚቲውሳስታ ጛሬ ግዲትጙኽሳ  አኺኔ ካንትኹስ 2004 ም.አሜትዳ  ባንጂ ወረዳዳ ፄውስትኹ  ፅናትዴሰ ንባሮ ቴኬምስትናና እንቶጂሱላ ታምፅናሽንኾ:: ናካ ዴሜካ  አዋዋውሳ ሚቴውሳ ቴርቶ ካንትኹስ  እንቶጂሱላ ታምፅⶓ ፋኑኻ:: ክርፂ ንባብ፡-

አዊ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ አግስታንኩ እምፕልታቕ ሚታኑ ሚቲ ዝኮ:: ጋያኪ ኹኑ ሚቲ ሚንቺትስ አዊውሳ ባይሎ ካንትፃዌኽ:: አዋዋኩ ኹን ብርዴስ፣ ናስዴስስታ ኮርኮሩዴስ ጊቢስቱንኩሳ ሚትካዋ ሚታና:: እኒጛ ሚትካኪላ አልቡ፣ ድሪ፣ ጉትቺ፣ አምባር፣ እርባን፣ ሚስኪሊ፣ ብር ክፅሊስታ እሊኩጊ  ሚትካ እምፕልታቕ ሚንቺትስ ቴኬምስታንኩስታ አዊውሳ ባይሎ፣ ታሪኮስታ ወጐ እሳንስ ካንትፃንኩዊያኽ::

አዋኾዳ ሚትስታንኩ ሚትካ አጌሩሳ ባይሎ ካንትፃው አኽጝዴስ ድምክና ግዶ እያንኩስታ ሊሊትጙንኩ ቴግባርካ ዝኩና:: እኒጛ ሚትካኪላ እንኩዋኺዳ፣ ጉርጉምዳ፣ ታፍዳስታ ልኩዳ ሚትስታና:: ሚትካ ጊቢስታኑ አክኺው አይኔትስታ ማሊፊ እንቲታኪ እምፕልታቕ ሚቲስ እያኑ ስምኪላ ሊሊትጜ:: አዋዋው ባይሉ ሚቲዴስ ጉርጉምዳ ሚትስታንኩ ሚትካ ሚንችካኽ::  እኒጛ ሚትካኪላ ጛው ያኹኽ ስምሰታ እያኑ አግልግሎቲ ዝኮ:: ሳንካድሪ፣ አርባን፣ ብሪእጆ፣ ኽሳንቲ ሚስኪሊ፣ ድንብልብሊ ቲባኒ፣ አፄፍስታው ሚስኪሊ፣ አፄፍ ቢቲሪ፣ ብር ክፅሊ፣ ብሮስታ ብሮ ኬውጝፃውስታ እሊኩጊ ፃርኪ ማቴብስ እንፄውስታንኩዊያኽ::

ኹን ክስታንቱሳ እምኔቶ ሲፋንትካ አኽⶓ ካንትፅጝስ ጉርጉምዳ ፄዋኑ ፅላ ብርቲ ሜስኬላዴስ ድምክና ድሚው አችታስታ ጝርጄ ሚፅጝዴስ ፍናስታ ፋሌንጋ ሊሊትጙንኩሳ ግድካዋ ቴኬምስታና::

ኹን ጝርጄ ሚፁኒዴስኪ ያኻ ሚፃኑላስ ግድስ ቴኬምስታንኩ ሜትካዴስ እምፕል ዲሪው ስንክያኽ:: ዲሪ ሚንች ጊዞ ኒኬልዴስ እንቲታኪ ብርዴስ ጊቢትስቴ:: ኽይስቲትኪ ያኻ ኽይስቲያስቲ ኹን ቴኬምስታኑ ሚቲ ያኹኒኪላ ዲሬ ኽይስቲኒዴሰ ፋሌንጋ ሹማጌላኑሳ ኺስታ ቴኬምስታና:: ዲሪው ሳንክ ሌጌሴምት እምፕል ሜትርስታ 30 ሴንቲ ሜትር ያኹስ ሌጌሴምቱ ዱሚዳ አኹኪ ዳሪዳ አኹኪ ክችዳ ሴዛ ኬምፒ ሳንዱክስታ አምፕዳ ክቦ ዋንቼ ፄጌራው ማሊፊ ዝኩኽ ያኹስ ክች ብስቲ ያኻማ ጊቢስታው ሚቲያኽ::

እሊው ሚቲው አይኔት ብር ክፅሊያኽ:: ብር ክፅሊ ኹን ጉርጉምዳ ሚታኑ ግድዴስ ድምክና ማንዳንቲ ንካማ አምናና:: እምፕላ ሼራ ኹና ካሜንቱስ ጄር ካሜንስቱስ አንኩዋሌ ዜኔጋቲታስታ እንግርቴና አምቢቴታ ቲንታታ ናኒስ ብሮ ክፅሌ እርኩዊስ እጝታታ ፄውስቴ:: ናካ ናካ ብሮ ማዳብዴስስታ ኮርኮሩዴስ ጊቢትጝ ዴስስቱኒኪላ ክችክቺ ብር ክፅሊ ጊቢስታው ብርዴስያኽ:: ኽይስቲት ኹና ጝርጂስ ዊድስቲኒዴሰ አኹኪ ውል አሌድስቱኒዴስ ፋሌንጋ ጜራ ማቼ እይኹስ ጌንዜብስ ክፅሌ ብሮ ጄውታታ ሚቲ:: ጄራስ  ጚቹኪላ  ሚንች ሚቲ ዝኩኒጊ ጄራስ ይቴ::

ብሪ እጆ እስታው አዋኾዳ ሚንቺትስ ቴኬምስታኑ ሚቲያኽ:: እን ግዱ አይኔት ኹንኪ ያኻ ጝርጃ ዋሺኒኪ ድሚው አችዳ ዝኩንኩ ውላጊ አቕ ሚታና::

እሊው አዋኾዳ ሚንቺትስ ቴኬምስታኑ ሚቲዴስ እምፕል አርባንያኽ:: እርባን ኽይስትጝደስ ፋሌንጋ አሜትባልዳስታ ዴስቲዳ ሚታኑ ሚቲው አይኔትያኽ:: እርባኖ ሜንቾ ጊዞ ቴኬምስታንኩ ቹትካ ያኻኒስ ብርዴስ፣ ኒኬልዴስስታ ናስዴስ ግቢስታውያኽ:: ሴዛ ኬምፒስታ ሹኻ ኬምፒ ማሊፊ ዝኩኹ ያኹስ ክፅሊ ዝኩኽ ማቲው አይኔትያኽ:: እርባን ዳራዳርስቱስኪላ ፃርኪ ማቴብስ ዜሮ ትኩሚ ሹኻ ሴንቲ ሜትር እቺትዳኽ::

ታፍዳ ሚፅስታንኩ ግድካኪላ ዝኩና:: እኒጛዴስኪላ አምባር እምፕልያኽ:: አምባርካ ሊሊትጙኽ ማሊፊስስታ አችስ ጊቢስታና::

ድንብል አምባር፣ ትፍትፍ አምባርስታ ጉብጉብ አምባር እስትካማ ቤንስታና:: ውላጊ አምባር ብርዴስ፣ ናስዴስስታ ኒኬልዴስ ጊቢስታና::

ጉብጉብ አምባር እስታው አምባሩ ሴግዳ ጉችጉች ንኹ ማሊፊ ዝኩኼኽ:: ድምብል አምባር እሰታው ዴሜካ 20 ግራም ያኻው ይዝኩት ዝኩክ ያኹስ ቡዛ ያኻማ ጊቢስታው ያኻማ ዳሪዳ ድምብልብሊ ማሊፊ ዝኩዋታ ያኽስታማ ጊቢስቴ:: ትፍትፍ አምባር እስታውኪ ዴሜካ እሊኩ አምባርኩ አይኔትካዴስጊ እሳን ናማ ጊቢስታው ያኹስ አምባሩ ሴግሾ ዳርኪ አይኔት ማሊፊ እላቲውያኽ:: እኒጛ አምባርኩ አይኔትካ ጛው ጊቢቲታኪላ ሊሊትጛንኩ አኽጝስ ዋይሚኪላ ኬፍስታ ዜርቕ ንኹያኽ:: ጋያኪ ብርዴስ ጊቢስታንኩ ድንብል አምባርስታ ጉብጉብ አምባር አንኩዋ ክፅሊ ብርዴስ ጀላ ዊዳና::

አዋኾዳ ሚትስታንኰ ሜትካ ሜንችስ አኽጝ ባንታ ልኩዳኪላ ሚትስታው ሚቲ ዝኮ:: እንጚኪላ አልቡ እስቴ:: ታፍዳ ልኩዳ፣ ጉርጉምዳስታ ልኩዳ ቴኬምስታንኩ ሚቲኩ አይኔትካ ናካናካ ፋብሪካው ዋይሚስሰታ ቴክኖሎጂው ሌጌስጝሊ እምትጛማ ቴኬምስታንትካ አቕ ኔኬትካማጊ ይንትጝ ካንትስቱኒኪላ እኒጛ ግድኩ አይኔትካ ዋሺኒኪ ስፍሪዳ አግስቱኒጊ አዊው ሚቲ አኽጝኩፂ አቕስቴ::

አዋኾዳ ስይዴስስታ ሚቲዴስ ድምክና ጛሪው ጊቢቲስስታ ጛሪው ግድስ እያኑ ስም ዝኮ:: ታራሪ፣ ጋሚ፣ ኩንቹ፣ ሳዱሊ፣ ጋሚስታ ኩንቹ እስታና:: ቤዴር ኑንኩ ሌጌሴምካ ጊዝካዳ አዊው ባይልስ ጛሬ ሌጌፅጝስታ ሽሩቤ ግቢስትጝ ዴስስታያ እሺኾ:: ኹን ጛሬ ዴዴጝስ ልንፅስትካማስታ ጐፋሬዋ ሌጌፅካማ ዳሬ ዳሬ ኮማኮምስትካማ፣ ጋሚስታ ኩንቹ፣ ጋሚ፣ ሳንዱሊ እስታንኩሳ ልንፅስታንኩ ያኻኒስ ጝርጃ ዴሜካ ኩንቾስታ ታራሬ ፍሽስትካማ ልንፅስታና::

ጋሚስታ ኩንቹ ልንፅስቱስ ፍንሾዳስታ ጛሪው ክችዳ ጛሬ ይጉፅጝስ ልንፅስታውያኽ:: ጋሚስታ ኩንቹ እንቲታኪ ጋሚ ጛሪው ክችዳ እሳንስ ጛሬ ልንፅስትጝስ ዳሪዳሪስ ይጉፅጝስ ልንፅስታኑዊያኽ:: ኹና ጋሜ ልንፅስትⶓ ጄሜርታኒ አክማ ሄዋንስ ታምብⶓ ካንትፄ:: ጛሪዳ ጋሚስታ ኩንቹ ዝኩዋኒ እንፃኺቱ ጊዝ እንቲታኪ ታይካ ማንዳስታ ክምካ ማንዳው ጊዝ አኽጝ ዙሚስቴ:: ኹና አክማ ሄዋንስ ታምቤኒ ጋሜስታ ኩንቾ ልንፅስቲ እንዴስኪ ክችዳ ዝኩኹሳ ኩንቾ ሽሩባዋ ልንፅስትጝ ዴስስትኹያኽ:: ኹና ጋሚውሳስታ ኩንቹሳ ጊዞ ዊዴታጊ ሳዱሊሾ ፌቴ:: ሳዱሊ እስታው ጋሚስታ ኩንቹ ዴፌኑኒደስ ፋሌንጋ ሌጌሳውሳ ጛሬ ልንፅስታላ?

ሳዱሊ ልንፅስታው ጋሚስታ ኩንቹ ሌጌሳማጊ ፄቤባማጊ ካሳኒ ስራ ዝኬስኪስ ኩንቹ እሺኹ ስፍሪዳ ክቤባ  ያኻማ ብር ክፅሊው ልክስ ብስታ ፄውካማ ልንፃኑያኽ:: እንጚ ዴስስታ ባይል ናካ ሹርቢስስታ ሊሊትጙንኩ ጛሪው ግዱ አይኔትስ ኪስስታማ ባይል ዜኔጌስታማጊ ይንትጝ አቕስቴ:: እኖጂኪላ ፅናቱ ፁፍዴስ አግፅንኹሳ አዋዋውሳ ሚቲውሳ ቴርቶስታ አኺኔኽ  አንቤብፅንኹ:: ዲብኩፂ አዋዋውሳ ባይሎስታ ታሪኮ ሌጌፅጝስ ውላጊ ታብልዴስ ካሲጝስስታ ሊሊትጙንኩ ፅናትካዋ  አንቤብጝስ  ዋጎ  ማሊጝ  ፋይፄ::