አምሉ አሻሪ አዋኾዳ

ታደለ አጋጄ

ይቶፒያ 2011 ም.አትዴስ ጄሜርታታ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ ሊሊቴ ትኩቶ እይጝስ እንፃኽስቴታጊ አግስቲ:: ፌዩንኩ አሜትካዳኪላ ሊሊትጙንኩ አጌራኩ ቤንካዳ አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብርስ እንፃኽስቱንኩ እንፅኽካስ ኬሽኹ እንፅኺ አኮሜችስትⶓ ግብርኒው ሚንስቴርዴስ አግስትኹ ንባር ካንትፄ::

2011 ም.አሜታዴስ ጄሜራማ 35 ቢሊዮንዴስ ጃላ ችግኝ ቴኬልስትጝ ጌሌፅስታ:: ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዉ እምፕልታቕ ችግኞ ቴኬልጝስ ኬፍቲኒ ጁትጚስታ ዴስ ዝኩኽያኽ:: ናካስ አንቤብፅጝስ ፋኑኹ አዊ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂው ግብርኒው ሜምሪው አላፊ ዶክተር ታደሰ አስፋውሊ ፄውስትኹሳ እጂጜኽ::

ቺርቤዋ፡-አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ጄሜርስትኹ ጊዝዴስ ናቴ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ ዝኩኹ  ልቕልቕቲ እንዳራይ ፄጌሬ?

ታደሰ ዶ/ር፡- ብሄረሰቡ ቺፅጝፂው እዝብ ችግኞ ቴኬልⶓ ይቪቺ ያኻውላስ ችግኞ አንኬባኬባማ ትክምስ እሽፅጝስ ጉድ ዴስ ዝኩኹያኽ:: አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ልቕልቕቲስ ጄሜርስቱኒዴስ ናቴ ኬፍቲኒ ትክም አግስታና:: ችግኞ ቴኬልጝ ኽብፂውሳ አሉምቶ ማንዲጝፅጝስ ኬፍቲኒ ትክም ዝኮ:: እንዴስ ቤዴራ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂዳ ዝኩኹ ብቲ አሬ ዋግፃቲውስታ አሲዳምትስ ፂኪሰትኹ እሺኾ::

ሴብሎ ዋግፅጝ ይጉዋማ ክዮላ ሴቤብፃቲው ብቲ እሺኾ:: ችግኝ ቴኬልስትⶓ ጄሜርስቱኒዴስ ናቴ ኩፂ ማልጛ ጉዲስታሺኹ  ብቲ ናካ ሴብሎ ዋግፃማጊ አግስቴ:: ላጛንቲ ዴሜካ እንዴስ ቤዴራ አኾቲስ ያኻው አኹ ይጎማ ዝቕስታውላ እላቲው እሺኾ:: ችግኝ ቴኬልስትⶓ ጄሜርኹ ጊዝዴስ ናቴ ኩፂ ብቲው አኹ ዴሜካማጊ አግስቴ:: እንሴስካስ ዝቒስ ያኻው አኹዴስ ፌያማ አኾቲስ አጌላጌላው አኹ አግስቴ::

እሊው ችግን  ቴኬልስትጝ እያው ትክም አይር እግልታው ኪሲ ክቼታ ፄዌ:: ትክላሊስ  ኬፍቲኒ ያኹኻ ኢኮኖሚውሳ ኪሴ ካንትፃማጊ አሬሳቻንትካውሳ ዝኩዊኔ ክችሳ:: አሬሳቻንትካኪላ እንሳ ትክሞ እርዳትስትስትካማ አሜትዴስ አሜቶ ችግኞ ቴኬልጝዳ ልቕልቕቴ ካንትፃማጊያኽ ዝኩኹ ናውሳ አሳቦ እይካ::

ቺርቤዋ፡- አምሉ አሻሪውሳ ሜርሃ ግብሮ ምንግስቱ አጀንዲ ፄውጝስ ፖላቲካ ፄዌካማ ካንታንኩ ዝኩና:: ብሄርሰቡ ቺፅጝፂታሳ እዝብ ይዌኽ ናማ እንፃኽስታማጊ?

ታደሰ ዶ/ር፡- አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ጄሜርስትጝዴስ ፍናኽ ችግኞ ቴኬልⶓ ጄሜርንኹዊ:: አንዴስ ፋሌንጋ ኩፂ ውላ እምፕልታቕ ችግኞ ቴኬላንታ ጁትጝፅንኾጉ ችግኝ ቴኬልስትⶓ ጄሜርስትኹ 15 አሜታዴስ ጃላኽ:: ሹምቢሊ፣ ታፊሊ፣ ዳጉፂሊ ፄዌካማ ችግኞ ቴኬልⶓ ጄሜሩኑ ቤዴራ ጄሜርካማኽ:: አምሉ አሻሪው ሜርሃ ግብር ፖለቲካው እንፅኺ ያኻውላስ ኢኮኖሚውሳ ትክሞ አግፅጝስ እንፃኽስቴካማጊያኽ ዝኩኑ::

አሬሳቻንትካዋ እንሳ ቴኬላን እናና ኩስጝፅናው ያኻውላስ ጛጂ እርዳትስትካማ እንፃኽስቴካማጊያኽ ዝኩኑ:: ንጙኒ አሜትዳኪላ ችግኞ ቴኬልጝስ ጉዶ ልቕልቕቴ ፄዌካማጊያኽ :: አሬሳቻንትካ እንፃኽስታኑ ልማትዳ ይው ትክምያኽ ናማ ትክሞ አግፅጝ ቴኬልካማጊያኽ ዝኩኑ::

ቺርቤዋ፡- ዲከረንስ ችግኝዳ ቑንዚ ኬሴትስታ ንካማ ጉሻንኩ አሬሳቻንትካ ዝኩና:: እንስ ግብርኒው ሜምሪ እንፃኽስስትኹ እንዳርማይ?

ታደሰ ዶ/ር፡- ዲከረንስ እስታው ችግኝ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ቴኬልስትⶓ ጄሜርስቱኒዴስ ናቴ 15 አሜትዳ ጃላ ቼፍፃ:: ችግኝ ቴኬልስትⶓ ጄሜርስቱኒዴስ ናቴኪላ እምፕልታቕ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፅጝስ ድኽትዴስ ፌካማጊያኽ ዝኩኑ:: ናካ አንኮ አሜታዴስ ፍና ጄሜራማ ኩፂ ዲከረንስ ችግኝዳ ቑንዚ ኬሴትስታማ አሬሳቻንትካ ቴኬላኒውላ ፄዴካላ ናማጊስታ ፄዴኩኹ ዴሜካ ቑንዚስ ኹስታማጊያኽ:: እንስ ቑንዚስ እኖጂ አማኻሪ ክልሉ ግብርኒው ምርምሪው ኢንስቲቲዩትሊስታ እንጃቢሪ ዩንቨርስቲሊ  አኽናና እን ቑንዚ ዋትጜይ ድሳው ናውሳ ፂኒስፅናና እንፃኽስትናናጊያኽ::

ቑንዜ ካላካልጛውሳ እሊውሳ ችግኙሳ ቴክሎ አውስትራሊያዴስስታ ደቡብ አፍሪካዴስ አግፅጝስ እንፃኽስትናናጊያኽ:: እንሳ አሬሳቻንትካስ ታምፅናው ጉዝማ ዴሜካ ጉዳት ዝኮ:: አሬሳቻንትካዋ ቴኬማው አኽⶓ ካንትኑኒዴስ ፋሌንጋኽ ይንቱታ ታምፅጝስ ካሊስታላኽ:: ጉዳቶስታ ትክሞ ካንትኑኒዴስ ፋሌንጋ ኩፂ አሬሳቻንትካስ ታምፅኔ:: እን ምርምሪስ እንፃኽስታው ችግኙ ቴክል ጊዞ ካፄጃ አሬሳቻንትካስ ታምብጝስ ካላውሳ ቴክሎ አግናና ሊማፅጝስ እንዴስ ቤዴራ እሺኹ ችግኙሳ ፌሎ ድፅጝስ ኬፍቲኔ ልቕልቕቴ ፄውናናጊያኽ ዝኩኑኹ:: ክልሉ ግብርኒው ቢሩዳኪላ ችግኙ ቑንዚ ካሲ ጁዋማ ዙሚትጝኑንስ እሺንኹ ጉዳዬኽ:: ይንታው አሜትዳ ጄሜርስታማ እንፃኽስትጝስ ልቕልቕቴ ፄውናናጊያኽ ዝኩኑኹ::

ቺርቤዋ፡-አሬሳቻንትካስ ዴዴጝ ጊዝስ ኢኮኖሚውሳ ትክሞ እያንኩ ቴኬልካዋ ቴኬልጝዳ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ዝኩኹ ልቕልቕቲ እንዳራይ ፄጌራው?

ታደሰ ዶ/ር፡- ሳኑዳ እንፃኽስስታው ኽብፄስታ አኾ ማንዲጙ እንፅኺዴስ  ኬምፕስ አኒኔ፣ አቦካዶስታ ፄጌርጛንኩሳ ቴክልካዋ ቴኬልካማጊ አግስታና:: ቓቒፂ አይሩ አኺኒ ዝኩክ ዙራሙርካዳ ባርዛፎስታ ፄጌርጛንኩ ቴክልካዋ ቴኬልካማጊያኽ::

እንኩዊንት ዝኩክ ስፍርካዳ ዴሜካ ማንጐ ቴኬላና:: አሬሳቻንትካ ሚንቾ ትክሞ አግፄካማጊ አኽጝስ ቲኪሌኒኪ እይኒላ ቴኬልካማ አግስታና:: ቑንዚ ኬሴትስታኒውላ እሊውሳ ችግኞ ፋዬካማ ቴኬልካማጊያኽ ዝኩኑ:: እንስኪላ እንሴስካው አብቱ ልማትስ ኬሽኹ ኪሴ ካንትስታማጊያኽ:: ኽብፄስታ አኾ ማንዲጙ እንፅኺዳ እንሴስካስ ሚኑ ያኻውሳ ቴኬልካማጊ እንሴስካዋ ዴሌብፅጝስ ትክሞ አግፄካ::

ኢኮኖሚውሳ ትክሞ እያውሳ ችግኖ ቴኬላማ ፄዴክፅጝስ ኬፍቲኒ ዴስ ዝኩኹ አኽጝስ ናካኪላ ቴኬልካማጊያኽ ዝኩኑ::

ቺርቤዋ፡- 2011-2015 ም.አሜቶ ኺስታ ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ቴኬልስታማ ፄዴክጮ ዋሳላካይ?

ታደሰ /ዶ/ር፡-          2015/16 ም.አታዳ ቴኬልንኹ ችግኝ ፄዴክⶓ ሺሽስታው ትክምቲዳስታ ማንዚዳኽ:: ፄዴኬጙ ሜቴን ካንትስታኒ 86 ታፋ ፄዴካ:: እን ካንትፃው ኬፍቲኒ ያኹኽሳ አኬባኬብቴ ፄዌካማጊ ዝኩኑሳ ካንትፃማጊኽ ዝኩኹ:: ችግኝ ትክምዳ ታምባው እምፕል አሜትስ ያኻውላስ ሲዚ አሜታዴስ አንኩዋ አሜታሳኺስታኽ:: ትክሞ እያታ ቱስታው ዳድስ አንኬባንኬብጝ ፋይፄ::

ችግኝ ፄዴካማ ትክምስ ታምባው እምፕል አሜትስ ያኻውላ ሲፍጝጚው ሲዚ አሜትካሲያኽ::

ዙራሙሪው አይሩ እግልታው አኺኒታ ቴኬልስታውሳ ችግኞ ጐሌልጝዳ ዝኩኹ እንፅኺሳ እንዳራይ ፄጌራው?

ብሄረሰቡ ቺፅጝፂታ ሹኻ አይኔት አይር እግልታ ዝኩኹ ዙራሙሪያኽ ዝኩኹ:: ዴሬኽ፣ ኩልስታ ኩላዲሪኺ አይሩ አኺኒ ዝኮ:: እን አይሩ አኺኒታ አሴሜምጛውሳ ችግኞ ቴኬልናናጊያኽ ዝኩንኹ:: እን አሜትዳኪላ 82 ሚሊዮንዴስ ጃላ ችግኞ ቴኬልጝስ እክዶ እምና:: 4 ሚሊዮንዴስ ጃላ ፍር ግሽስታ:: ኩላ ዲሪኺዳ ቴኬልስታው ችግኝ አቦካዳስታ ማንጎ ቴኬልኔ:: ዴሬኽዳ ኩፂ አፕል ቴኬልስቴ::

ቺርቤዋ፡- አመራርካ ኩርፄንካ ያኼካማ እንፃኽስትጝዳ ዝኩኹ ጁትጜ እንዳራይ ፄጌራው?

ታደሰ ዶ/ር፡- ሚንችካ ግብርኒኩ ውማይቴንካ ሼውዴስ እንፃኽስታንኩ ዝኩና:: ችኽዴስ ሳኖኺስታ አሬሳቻንትካዋ እርዳታና:: እንስኪላ ኬሽኹሳ ትክሞ አግፃንታ ፄዋ:: እንስታ ጉድጛ እንፃኽስታንኩ ውማይቴንካ አሬሳቻንትካ ምስጋኔ ዲግሳና:: ጉድጛ እንፃኽስትንኩ ዝኩና:: እኒዋ ሲፍጝናናጊያኽ ዝኩንኹ::

ቺርቤዋ፡- አምሉ አሻሪው ሜርሃ  ግብሩ ቴስፊስታ ስጋት እንዳርማይ?

ታደሰ ዶ/ር፡- ናካዳ ስላም እላቲው ወረዳዳ ቴኬልጝስ ማልጛ ቼጌርፄ:: ቴኬላንታ ኩፂ ኬፍቲኒ ልቕልቕቴ ፄውናናጊ ዝኩኔ:: ጉድ ሰላሙ አኺኒ ዝኩክ ዙራሙርካዴስ ፌሎ ካፅካማ ቴኬላንታ ፄውናናጊያኽ ዝኩንኹ::

ቴስፊ እናው ኩፂ ሰላሙ ዝኩኹ ዙራሙሪዳ ፌል ፌልስታማ ቴኬልስትጝስ ቴርታ:: እን ቴስፊታ ካንትስቴ::

እንፅኺው ድሉ ፌቴርጚዳ አምሉ አሻሪ ዝኩኹ ትክም እንዳርማይ?

አምሉ አሻሪ ችግኝ ቴኬልስታማ ትክምስ እሺምባኺስታ ሚንችካ እምፕልታቕስ እንፅኺውሳ ድሎ ፌቴሬ:: እን አሜትስ 6ሻይዴስ ጃላ ዎታትካስ እንፅኺው ድል ፌቴርስታማ እንፃኽስታንታ ፄውስታማ ጊያኽ:: እን አሜትስ ከሽኹስ እንፅኼ እምና::