ባኽሉ ጕደነዝም አነ ዚምኑ ጒደነዝ አክኑሸው አርሽነይዙ ሰቭድ ኮር ጨቨቅ ላውጥውጥሽጛጙ ተረቍ አርፍጥድ ቲክን አምረድቅ ሰራሽተው አቓንስቅ ዝላዘው ዊገድ ግነ ነቃቅን፣ አትረዝመ አርቕት በንዘው ሰቭ የጝ። አርሽነይዙ ሰቭድ ፈራቐው ዚርፍ አቓንስቅ ኽወጥ እፍርትዙ ሰቪል ትኩርት ፃቭነኩን።
ቺተዝም ለካቲት አርፈይስ ኪርም መጋቪትዝመ መዜ አርፈይል አሽ ኽወጥ አፍርትዙ ሰቭድ አትርዘቍ ንቅንቀዝቍ መድረካን፣ ኽወጥ እፍርትዙ ፓኬጅዙ ስልጠነ ዊንም አይጥ አርሽነይ ሰቭትንዝቍ ቴክኖሎጂ ስልጠነ፣ ሙየ ጕጥዝመ ጕዝጝ ጨጥዝ፣ እቍንዝመ ውሸብልዝ ስልጠነ ይወነውዝመ ተከተከቍ ቲግቭራን አክንውሽጘው ኮር አቐነውድ የጝ ብላ ክልል አርሽነይ ቢሮድ ፊሰው ሚዝረድ ቓሊሰውድ።
ግንቭት አርፈይስ ኪርም ሲን አርፈይል አሽ ቈሽ እስወ ችጝሽሽ ጒዝ ጨተድ መይለዝመ ብኻርመይለዝ ፍራትዝ ቱንዘው አቓንድ መንግስት ጋብዝ ቈሽ ቺተቺተቍ ጥወረን የነትም እፍርዘነ፣ ማርሽተው ዚረ ተከተከቍ ጥወራንድ ጅቭሽጘውዝመ ጒዝ ጨተይል ችጝዘናንስ ልቕረ ፃቭሽተው ጊዝም የጝ ። ጋብዝጋብ ቈሽ ቺዝጝ አስልስለነው ቺተቺተቍ ኽወጥድ ፊዘነው፣ ቢቍለው ቱነድ ታኽንኽነነውዝመ ቑጠ ሊሚሰቍ ሰባንድ ሰራሸነው፣ ኾይረ ፋጥርሽጠ ቸለቍ ስፍልድ ዊርሸነውዝመ አንፀ ኽወጥ ማኽተነ ቲግቭራንድ ሰራሽትጘው ኽየው አርሽነይ እፍርትዙ ሰቭ ሰራሽተው ኮር የጝ።
ወይ ኽምረ ብሔረ እቅ ጭሰጭሰኒልም እንኮሪዝ እስወ ሊቨቍ ጅውንጥድ መይለ ቱንዝጘው ማርሽተተ ኮር አቓንድ፣ እስወ ሊቭየውዜ ግነ ሲን በተጘድ ፊዝጘቍ ኽወጢዝ ቺዝጝ ሚቸሚችዘነውዝመ ቃነ ረቍ(ጕዘነ መሰሪድ) አስልስለነውዙ ሰቭ ሰራሽተው ኮር አቐነውድ የጝ ቓለ ነየጥድ ልብስጘውድ።
አት አበራ ሸጋው 020 ቀቨሌዙ ፅበተ ይጘጘድ “ጕዝ ጨተይዝ ምኻየድ ቺዝጝ የጝ፣ ኽረድ ማኽትር፣ ኪበድ ቸልድር ክቺዝጚል ኲችዝር ሰራሽርሽ ቀሰው ፈን ብሽታውም፣ አየት ግረ ዝቨም ጝር ዊሰድ ይና ሰቭተነዊዝ ልክ የጝ ነይረውድ” የነውዝ ጝታ ኻሰቭድ ኪርመቍ አጛንድ ነንቱ ሰቲዝ ጝታ ቺዝጝድ ሸወትረ ጊዝዝ ደግምግምጝ ጒዝጝ፣ አውየን ቺዝጚል አውዳይ ኽወጥድ ፊትጘጘድም ቺዝጘጘድ የጝ ዊግትጘውድ።
”ሲን ተገቭድ ቺዝጝ ጒዘነውዝመ ዚረ ፊዘነውዙ ሰቭድ ኽይጠዝ አሽተው ኮር የጝ” የቍ ጒዝጨተድ ኮርድ ጫረ ጥወነ አቓንስቅ አጉረው ፊግዬ ጎው፣ ጕዝነቍ ቢልድም ኻቨርድጝ ብጥ ዊትረናንስ ቺግርሽጘው ኮር አቓንስቅ ደግምግምን ቺዝጝድ ሊጭሰነውድ እን ኮሪዝ ፋጥርሸው ችግሰድ ቀልዘናንስ ቸልሰው አቐጘድ ጋልፅጝ፣ነን ቁጥቋጠድ ቀቭር፣ ቺዝጝድ ዊልውልድር፣ ዚረድ አስልስልድር፣ አስልሸው ኮምፖስትድ ቺዝጚል ቅብስር ሊሚድረውዜ ዚረ ጎነ ሰቲዝ ጝታ ቃውሰ ቲክነድ ኻይስን ፊዘነው ቸልሸውዜ ቀሰው ጊቭርት ችጚሰቍ መላንድ እሩዝንኩኑን የነው ቸልሸኩ፤ አቓንስቅም ነን ጒዝ ጨተድ ጝቅም ቸለዊዝቅ ጝጊዝድ ጝቺዝጚዝመ ጝ ጊንዝቫኒል ዲቁስጠ ጡሸው አቐነውድ የጝ ማኽርጘውድ።
ላየ ቓለ ነየተድ ጕዝጨተ ሀይሉ ደበበ ጝታ ጋቢዝ ቺዝጝ ታተም አነ ንጭ ጕዝጨተይዝ ጝሩሄ የጝ፤ ቺዝጚስ ችጝሸው አርወድ አውም ቲኪጠ ቸላውም የቍ አጛንድ፤ ጒዝ ጨተድ ኮሪስ ኮር ሰራሸው ሰቭድ ቺተቺጠ ቸለኩ እጚ አምረድቅ ጝቺዝጝድ ታኽንኽነነውዝ ዲቁሰው አቐጘዝመ ቺተዝም “ነንቱ ኮርድ ዚረ ጎነ አቓንስቅ ኩተ ገጠምዝ ጒዝነውድ ማኽርኽርሽናጙ፣ ኮምፖስት በንዘው ስፍረይል አስልነው ፍጥሩ እፍርዘነድ ቅብስናጙ፣ ዚረድ አስልስልናጙ የጝ ችጝሽነውድ” የቍ አጛንድ ነንቱ ሰቲዝ ፅጉም ንቕፁም ጝቺዝጚል ዲቊሳው እጅር ጝልኩድ ድኽቲዝጎ በርሳጙ አቐነውድ ልብጠ ጡሸኩ የነውዝም የጝ ዊግትጘውድ።
አምረ ጨቨቅ መንግስት አልሰቍ ጊቭረዝመ ጊቭርትድ ቈሽጥጘ ቸለቍ ቺተቺተቍ ጥወራን ጝታ ጊቭርድ ቈሽጛንስ ቸልስጝ ዊንጘጘድ አስክዘቍ ጕዝ ጨተድ፣ እንዳይ ጥወረንድ የነትም እጅርዝ ሰራሸተው እፍርዘነይዝመ ማርሽተቍ ዚረ አልሰነውዙ ሰቭድ፣ አምረይስ አምረ ቃፅቫጙ፣ ወየድም ቈሻጙ ተራንስቅ ነን “ይና ናኒል ፅበቍ ዚረድ ዋጥቭን ዊርሽናጙ፣ እጀውድ ፃየዊስ እዱራጙ፣ እጅር ሰራሸው እፍርዘነድ ቲኪጠ ቸለው ዛረማረድ ቅብስናጙ ይና ጊቭርትድ ቈሽናንስ ሰራሽነ ጡሸኩ” የቍ አጛንድ፣ መንግስት ግነ ዝቨድ እፍርዘነዝጅቅ ዲዝጝስን ጒዝ ጨተይዝ ጛቅምዝ ኒየ አቐው ወየ ዋቕረነውድ በር ቸልሻን እድወዝ አልሳን አየት አሽ ግነ ወየድ ሳስ ሸው አልስጠም የጝ ዋቕርጘውድ።
አት ባየ መሰለ ሰቍጠ ወረደይዝ ሲርየል ቀቨሌዝ እፍርት ጣቭየዙ ዲቈተ ነይጘው ቓለይዝ ወይቱ ኽዝቭድ ኹረዙ ወይትነይድ ደድሰናንስ ንቕፀቍ ማርፀንጥ ፃየው አቕሽም ቺዝጝዙ ሰቪስ ግነ ባልፀው እጀው አቐነውድ ዳቕስጝ፣ ቺዝጝዙ ሰቭድ ፍራትዝ አክኑሸውድ ቈሽ ግንቭቲስ ኪርም ኻምል ግቨሪል አሽ አቓንስቅ “ይንም እኔንት ሲርየ ፃቭን ጊቭርትድ ቈሽጥጘ ቸለቍ አውማው ቴክኖሎጂድቅ ጕዝ ጨተድ አሩሻንስ ከቨዝመ ምኽር አድልናጙ ሰቭል ችጝሽነኩን” ይጘኩ።
ቀቨሌዝጘድ 2017/18 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ 9 ላዝ 82 ሄክታር ዝቨ ዚረዝ ሺፍነነውዝ ላው ሄክታሪስ 20 ኩንታል ጊቭርዘነውዝ 20 ሽኽ ኩንታል ጊቭርት ችጘናንስ ኻለይ ፃይንኩኑን የቍ ሙየ ጉሬድ “ይና ኻለይድ እሩዘናንስ 2 ላ ኩንታል Nps(ዳፕ) 1 ላ ኩንታል ዩሪያዙ እፍርዘነ አሩሸናንስ ኻለይ ፃይን ነን አሽ 50 ኩንታል ዳፕዝመ ፣ 25 ኩንታል ዩሪያዝ ኩፖን ቀቭንኩኑን፣ 1 ላ ኩንታል ማርሸተው ዚርወዙ ዚረ ቈሽ 3 ላ ጒዝጝ ጨጥዝ አድለናንስ ቸልሰው ቃውሰ አስልሽት ፃቭንኩኑን” የቍ አጛንድ ነንቱ ሰቲዝ መዜ አሰነይዝ ሊቨው እስወድ አሩሽጝ 2ላዝ 20 ሄክታር ዝቨ መይለዝ ሺፍነነው ቸልሸው አቐነውድም የጝ ዊግትጘውድ።
አት ታምሩ አብርሃ ሰቍጠ ወረደ አርሽነይ ፅፈሽ ጝኒዝ ኽወጥዙ እፍርት ጓነ ቃወተ ይጘጘድ ወረደ ደረጀዝ 24 ሽኽዝ 12ሄክታር ዝቨ ጒተው ዝቨ ፅበጘድ ጋልፅጝ እኔንትም እቻቐውዝ እቻቐው ኽወጥዝ ሺፍነነውዝ ተረው ጊቭርትዙ ዚምኒዝ 3 ላዝ 83 ሽኽ ኩንታል አኽቨናንስ ኻሊን ሰራሽናጙ የጝ የቍ አጛንድ እኔንት እሩዘናንስም ቺተቺተቍ ሰብ ሰራሸነው በንዘው አቓንስቅ”ነን አጢስ ጕዝ ጨተ ኪርም ሙየ ጉርየይል አሽ ስልጣነ ይውን፣ ኻለይ ጊምዝን፣ ቺተዝም ጕዝ ጨተይዝ ናኒል ፅበው አውማው ጥወርድቅ አሩሽን ሰቭተነዊል ትኩርት ይውን ሰራሽናጙ ችጝሽነኩን” የነውዝም ጥቅለ ቃውሰ አስልሽትዙ ሰቭድ አትርንዝ ሰራሽታጙ አቐነውድ ጋልፅጘኩ።
አት ታምሩ ፃየፃይሰነውዝም ወረደዝጘድ 2017/18 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ 3 ሽኽዝ 6 ላ ኩንታል እፍርዘነ በንዘው አቐነውድ ጋልፅጝ፣ ነን አሽ ጝታናኒል ጥወውድ 3 ሽኽዝ 1 ላዝ 44 ኩንታል አቐጘዝመ እኒስም ነን አሽ 5 ላዝ 25 ኩንታል እፍርዘነ ቀቨሊጢዝጎ ችጝዘነው ቸልሸው አቓንድ” ማርሽተው ዚረጅቅ ፃየፃይሽተውዝ ግነ ጕዝጨተድ ዲቈቍ እምታኒዝ ጊቭርዘውድ ጣቅስም፣ ዋጥቭም አሩሸነው ጡሸኩ” የነውዝ አምረጨቨቅ ዚረ አልጠ በነነው ጭቅተ አየው አቐነውድም የጝ ጋልፅጘውድ።
ወይ ኽምረ ብሔረእቅ ጭሰጭሰን አርሽነይ ቃወነይዙ ዲቈተድ አት አዲሱ ወልዴ ጝታ ጋቢዝ 2017/18 ጊቭርትዙ ዚምኒዝ 1ላዝ 20 ሽኽ ሄክታር ዝቨ ጒዘነውዝ 1ነቁጠ 5 ሚሊየን ኩንታል ጊቭርት ችጘናንስ ኻለይ ጻይሽት ሰራሽታጙ ችጝሸነውድ ጋልፅጝ ኻለይድ እሩዘናንስ ቸልሰቍ ቸተቺተቍ ስልጠንጥ ሙየ ጉርየይስ ኪርም ጕዝ ጨተይል አሽ ይውሽትጛጙ አቐጘዝመ ” ባኽሉዝመ ዲዝጝሸው ጒዘነውዙ ስረትድ ዚምኑ ቴክኖሎጂዝ ከቭሽትጠ ፃቨነው ይና ኻሊነውድመ ቺዝጠ ኻለይዝ ኒየ ጊቭርዘነው ቸልሰው አቓንስቅ እንጎይስ ኪርምን ኻሊን ሰራሽናጙ የጝ ችጝሽነውድ ” የቍ አጛንድ ሙየ ጉሬድም አነ ጒዝ ጨተድ ደግምግምን ጒዘነውዝመ አውማው ጣቂዝ ችጝሸቍ ቴክኖሎጂያንድቅ ጂዝ አሩሽጠጘድም ኻስቭዝጝኩጙ።
”ኻለይድ እሩዘናንስ ክልሊስ 32 ሽኽ ኩንታል እጅር ሰራሸተ እፍርዘነ አልተው አቓንድ፣ ዊነው 18 ሽኽ ኩንታል እፍርዘነድ ቈሽን ሳልጠውዝ ጒዝ ጨተይዝ ትንዝሰነው ኪርምንኲኑን” የቍ ዲቈተድ እፍርዘነዙ አልስንጅቅ ፃየፃይሽተውዝ ክልሊስ ተረው ዲቭርዘነድ ቃዝየውዝ ጕዚሰነውዝ ጫረ ጥወነዊስ ቃውስን ጕዝጨተይዝ ናኒል ችጝዘናንስ ሰራሸቍ አቐነውድም ዊግትጝ እፍርዘነድ ዲቈቍ እምታኒስ ቺተው አቐንትዝ ወየ ቈሸው አቕሽም ጕዝ ጨተድ ግነ ወየድ ቈሽኩ የው በር አምር ጝጊቭርትድ ሳስ የነዊስ ነን ቺግርግርሽም አቕሽ ጅቭ አምርቱ ጝጊቭርትድ ቺዘው ፃቭጠ የጝ ጡሸውድ የነውዝም ኻስቭዝጝኩጙ።
ወይ ኽምረቱ ጊቭርትዙ ምጽነድ ሊጊሰናንስ ዚምኑ አርሽነይዙ ቴክኖሎጂየንድ አሩሸነውዝ ወይት ጨውኒስ ፊስን ጊቭርዘተ ጻቨነው ጡሸኩ ይና አስለ ክፍሊዙ እፃ የጝ።
ንጉሱ ማሩ
ግንቭት 15/2017
