ላይ ኻግር እጝቅቱነይዙ ሊግዝት ነሰነውዝ ጝር ዜገንዙ ፅብንድ ሊጊሰነው ቸልድረውድ ፃይር ፅብረው እጅር ኻይልዙ ኽየው አቅምዝ የጝ።
ቸልት ፃየቁ፣ ምላሰንዙ አቭርኽርኽዘነዝ አምነቁ፣ ጝተ ሙየይዝ ጥውሸው ቸልት ፃየቁ፣ ሰቭዙ ፋጥርንዝ ጣቅተቁ፣ አይር ገባን ፍልቅዘቁ፣ እሴተንዝ አምነቁ፣ ኽግዝ ችብረቁ፣ አልም አቅቨ አሪሽንዝ ቲክርክርሸቁ ዜገን ፍርዘነው ቸልሸውድ ክንድጝዝመ ክንደው እጅርዙ ኻይልዝ የጝ።
ነንቱ ጊዚዝ ሳይንስዝመ ቴክኖሎጂዝ ሊግዝጝ ጝተ ኻግርዙ እፍርትድ ሊጊስጝ ኽዝቪዙ አርውሸትነይድ ሩዘቁ ኻግረንዙ ዲዝጝትድ ቓሊሰውድም እኔንት የጝ።
እኒዙ ቓሊሰነም ጣቅ እምተንዝ ዊንጘው ድኽቲስ ፍጝ አጉረው ሣይንስዝመ ቴክኖሎጂዙ ሊግዝቲል ችጝሸቁድ ደቡብ ኮሪያ፣ ቻይና፣ ሲንጋፖር፣ ቬትናም፣ ማሌዢያት ተከቁ ኻግራንድ ጉየነው ቸልሸኲ።
እንዛይኻግራንድ ክንድጝዝመ ስልጠነዝ ይውጘው ትኩርትዝ እጅር ኻይልዙ ጝተ ፃጀድ እፍርዘነውዝ አጉረው ኻግሩ ሊግዝት ሚዝግቭስጝኩⶔ። ጝተ ኽዝቪዙ ፅበፅብንድም ቺዘቺሰነው ቸልጝኩⶔ።
ኢትዮጵየትልም ነንትል አሽ ቺተቺተቁ ዚርፈኒዝ ክንደቁ ሙየጉይጥድ ኻግርሸን ነን ችጝረው ሊግዝትዝ ጝታቕምቱ እኩሰ እኩሰቁ እኩⶔ።
አቕሽም ክንድጝዙ ስረትድ ኻሰቭዝ ጚ ቲግቭርዝ፣ ቸልትዝመ ፋጥርኒል ትኩርት ፃቭየው አቐነዊዝ ሰቭ ተምዘተ ጚ ሰቭ ፋጥረተ ኹር ፋጥርድራጙ አየውም።
እንዝ ምላሰንም እቀኽቭርድ ክንድጝዝመ ስልጠነ ስረቲል ዊርተዝመ ጥውሽትነይዙ ዋቕረንጥ ጒይጛጙ ችጝሽጘኲ።
ጥጥቑኒስ ጭልቐቁ ጥሪዝጘ አምርቱ ቺዝየው ፅብንዝ ይጝ ንቕፀቁ ፈተንጥዝመ ችግሰንጥድ ችበችብርጝ ፈቁ ክንደጥም እኩⶔ።
ወይትል ጝጭር ሰሌደ እጀቁ፣ ከቨጥ መፃፈንዙ እጅጝት፣ ጝተ ናኒዝ ቃነ ፃይጝ፣ ቕርጘዝ ኪብሸው ፃመይል ክንሰቁ ክንሰጥ፣ ቕርጘይል ጎይጝ ክንደቁ ክንደጥ ችጝሸቁ ንቕፀቁ ክንድጝ ጝንጥ እኩⶔ።
30 እምተኒዝ ንየ አግልግለቁ ደዘዙ ክንድጝ ጝንጥ ፃይሽትጝ አወየው የጝ ቸልት ፃየው፣ ሰቭ ፋጥረተ ክንደው እጅርዙ ኻይል ፋጥረነው ቸልሸውድ?
ክንድጝድ ቲክንክነነው በርጝ፣ ጝተ እፈርትነይዙ አቅሚዝ ጎይጘው ቕርጘይዙ ወይሰድ ችበችብርጝ፣ ላውጥውጥሸው ኮረዝመ ፊጌድ ሽሹድጛጙ ፅበቁ ክንደጥድስ አወየው ፈን ነስጝ ኻግርት ሊጊስጥጘ ቸልጘኩ የውድ እጝቂዙ ዋቕረ የጝ።
ዝቛለ ወረደ ችጝሸቁ ንቕፀቁ ደዘዙ ክንድጝ ጝንጢስም ሚኩ 1ትረ ተግ ክንድጝ ጝንድ 1995 ዓ.ስ ኪርም ነንትል አሽ ክንደጥ ደዘይል ክንደነውድ ቃፅልጘጘድ የጝ።
ክንደጥ ጝተ ጅልውዘዝ ፃቀ ኹጛጙ ቕድርቑ ቅምዙ ድመድ፣ ቕርጘይዝ ጅሉዘ ዋጥርጥረቁ ሲለረጢጅቅ ኰረዝመ ፊጌዝ ላውጥውጥሻጙ ደዘ አቒል ክንድጘኲ።
እንዝም ዊርተ ፃየው ክንድጝ በነው ጭቑ አቒጝቀት ጝተ ትኽነዝመ ሩሔድም ችግሰይል ማላጙ አቐነውድ ክንደጥዝመ ክንሰጥድ ዊግትጝኩⶔ።
ሚኩ ለወትረ ተግ ክንድጝ ጝኒል 5ትረ ክፍልዙ ክንደተ ማሪቱ አማረስመ 6ትረ ክፍልዙ ክንደተ ሻምበል ወርቄ ዊግትጛንድ ደዘይል፣ ዘፍል፣ ቕርጘል ጎይጝ ክንድጛንድ ንቕፀቁ ችግሰንጥ ዲቁስጛጙ አቐነውድ ዊግትጝኩⶔ።
ክንደተ ማሪቱ አማረ” ደዘዝመ ቕርጘይል ክንድናንድ ክንሰተድ ቲክንክነናንስ ችግርሽነኲን፣ ፊጌዝመ፣ ኮረዝ ይነ እልጣንድ ፅዊትነኩን፣ ቕርጘ ጎይተዙ ወይሰድ ቈሽተንድ ቈሽ ክንድጝድ አቢተነዙ ሰትድ የጝ ሊግዘውድ” ይርኩች።
ኮረይዝ፣ ፊገዝ ወረቂትድ እልጣንድ ምርቓጙ፣ እልጣንድ ፅዊትጛጙ፣ ቕርጘይዙ ጎየነድ ሲለተነውዝም ክንደነዙ ጝተ አለመድ በረቁድ ንቕጸቁድ ጛይ።
ክንደተ ሻምበል” ጝተግድ ኻየው ክንድጝ ጝንዙ ኲነ እጀው አቐነዊዝ ክንደነው በንናጙ ዊርተ ፃየው ክንድጝ ችጝናጙ አየውም” የውኲ።
ዚምኑ ሳይንስዝመ ቴክኖሎጂ ፈራቐው ኰሪዝ ክንደጥዙ ዋቕረድ ዊርተ ኻየው ክንድጝ ጝንዙ ኲነ አጠ ጥውሻው አቐነውድ ሚሪጝ ደዘይል ክንደነውዝመ ዲቁስጘቁ ችግሰንጥድ ዚምንድም ማፅናው አቐጘም አርቒስጝኩⶔ።
ክንደጥዙ አቅሊስ ላውድ አቐቁድ አት ዳሞ ሰረይ ጝተ ጋብዝ ጝተቑርድ ኰሪዝ ክንድጛንስ እቀኽቭሪዙ ክፍልድ አምረ ጨቨቅ ክንድጝ ጝንጥ ኲንጛጙ ተርጝሽም ጫረዝ ፋይረቁ አቐነውድ ሚሪጝኩⶔ።
ክንደጥ ዊርተዝመ ምችት ፃየው ክንደነዙ ስረትድ ችጝጥጘ ማጥንም ምጝግስት ተግድ ኻየቁ ክንድጝ ጝንጥድ ኲነነው ጥውሸው አቐነውድ ኻስቭዝጝኩⶔ።
ሚኩ 1ትረ ተግ ክንድጝ ጝንዙ አውር ክንሰተ ወልዴ ወ/ኪዳን ክንድጝ ጝኒል ሻቘ ክፍል እቀኽቭሪዙ ግርቭዝ ተሲተቁ ክፍለን ፅብጘንድ ላጥድ ደዘዙ ክፍለን አጘጘ ሚሪጝኩⶔ።
ጥቅለ ፅበቁ 3 ላዝ ንየ ክንደጢስም 24 ክንደጥ ጭቑ እቀኽቭሪዝ ተሲተቁ ክፍለኒል ክንደቁ አጘንድ ላጥድ ደዘይል ክንደቁ አቐነውድ ሚሪጝኩⶔ።
እኔንም ክንደጥዝም አነ ክንሰጥዝ ችጘው ስነ እዘንዙ ጥቕዘድ አጉረው አቐነውድ የጝ አርቒስጘውድ።
“ክንደጥ እጭወ፣ ሲቭረዝመ ላጥ በረኸዙ ኒቭሰንድ ቓልጛጙ የጝ ክንድጘውድ፤ እኔን ቈሽ ክንድጝዙ አርቕቲስ ከስጘ ስነ-እዘንዝም ቘይሽጛንስ ፃቨው የጝ” ይጝኩⶔ አውር ክንሰተድ።
ዝቛለ ወረደይዝጘ 6 ደዘዙ ክንድጝ ጝንጥ ዊንጘጘድ ጋልፀቁድ ክንድጝ ጽ/ጝኒዙ ዲቈተ አት የፀዳው ገላው ሊጘድ ዲቈው አምረይዝ ከቨጥ ድርጅተኒጅቅ አቭርደነውዝ ጝታ ተግድ ኻይጝ ሰራሽትጘጘ አስክዝጝኩⶔ።
እዳቐቁ ሲዘ ክንድጝ ጝንጢስ ቢዘ እን አምረይዙ ኻይሉ ስወይዝ ምላሰን አጉጀ 1ትረ ተግ ክንድጝ ጝንድ ፋይረነዊዝ ጥቅለ አኰ ክንድጝ ጝንጥ ደዘዝ አቭንውዘቁ አቐነውድ አርቒስጝኩⶔ።
እኒስ በውግ ውርም እኰ እቀኽቭሪዙ አቭርድንዝ ሰራሽትጛጙ ተረቁ ክንድጝ ጝንጥ ዊንጝሽም ጫረዝ ቃዚጝ ፋይርጛንስቅ ዊስን ደዘይል ክንደነዙ አገነድ ፈራቓጙ አቐነውድ ዲቈተድ ሚሪጝኩጙ።
እዳቐቁ ክንድጝ ጝንጥድ ወረደይዙ አቅሚስ ንየ አቕጛንስቅ ከቨጥ ድርጅተንዙ አቭርድንዝ ተሲትጛንስ ፕሮፖዛል አልሰቁ አቐነውድ ጋልፅጝኩⶔ።
ወይትጘድ ቓልናንድም ሲዘ ወረጢል 14 ደዘዙ ክንድጝ ጝንጥዝመ 299 ደዘዙ ክፍለን ፅብጘጘድ ጋልፅሽትኲ።
ጭሰጭሰኒዝጘ ደዘዙ ክንድጝጝንጥድ ክፍሊዝጎ ሊጊስን ዊርተ ፃየው ክንድጝዙ ችብረ ኲነናንስ ከቨጥ ድርጅተን ጝተ ከቨድ አትርዝጛንስ ሰራሽታጙ አቐነውድ ክንድጝ ቃወነይል ክንድጝ ጝንጥ ቺዘቺዝሰነዙ ጭጝሸተ ሙየጉሪየ አት ወንድሙ አየነው ዊግትጝኩⶔ።
እኒስ ከስጘም “ደዘዙ ክንድጝ ጝንጥ ፃየቁ ወረጥድ ጝተ አምሩ በጀቲስ ምቸምችዝጝ ደዘይዙ ክንድጝንጥድ ቃፅቭጛንስ ጥቕዘ ፃቭናጙ የጝ” ይጝኩⶔ።
ዲቈው አምረይዝ ሰሃለ ሰየምት ወረደይዝመ ዝቛለ ወረደይል ጅውነይዙ እኹርሸጥዝመ ከቨጥ ድርጅተንዝ ኲንሸቁ ክንድጝ ጝንጥድ ውርቑጠ ክንደተ ቺዝየው አርቕት ችጝጠ ፃቨነው ቸልሸጘድ ጊምተነው ቸልሸኩ።
ተረዊዝም አውማው ፃጀ ጉሪየድም አነ ሚሪሸው አካልድ ደዘዝመ ቕርጘል ክንደቁ ክንደጥዙ ችግሰድ
ውርቑጠ ኹርድ ቘይዘው አቐነውድ ልብተነውዝ ኻግሩ ችጘርድ ፍጠ ጥውሸኲ።
ሳምራዊት ግርማይ
ጥቅምት 15/2018
