ነገን በዛሬ መሻገሪያ

ግንቦት 19 ቀን 2016 ዓ.ም

“ገንዘብ በእጅህ ሲገባ ያጣህበትን ጊዜ አስብ” የሚሉት ጃፓኖች ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት ማግስት የምጣኔ ሀብት እድገት ጀምረው በግማሽ ክፍለ ዘመን ከግንባር ቀደሞቹ ተርታ ተመድበዋል:: ይህም የሆነዉ ለቁጠባ ልዩ ትኩረት በመስጠታቸዉ ነዉ::

በኢትዮጵያ አብዛኛው የሕብረተሰብ ክፍል ከሚያገኘው ገቢ ወጭን በማብቃቃት እየቆጠበ ይገኛል:: ቁጠባ  የቆጣቢውን ፣ የማህበረሰቡን እና የሀገርን ምጣኔ ሀብት ያሳድጋል::

ቁጠባ ለነገ የተሻለ ሕይወት ፣ለእርጅና ዘመን፣ ወደ ፊት ለሚያጋጥሙ የገንዘብ እጥረት፣ ለትምህርት ፍላጎት፣ ሊያጋጥም ለሚችሉ ሰው ሰራሽ እና ተፈጥፘዊ አደጋዎች… መቋቋሚያ የሚሆን የምናስቀምጠው ገንዘብ ነው:: ምንም እንኳን የእያንዳንዱ ግለሰብ ቁጠባ የሚመነጨው ከፍጆታ ከሚተርፈው ገቢ እንደሆነ የብዙዎች ሃሳብ ቢሆንም ወጭን በማብቃቃት ዝቅተኛ ገቢ ያለው ሰውም መቆጠብ እንዳለበት ይመከራል::  የሰው ልጅ ሠርቶ ከሚያገኘው ቀንሶ ማስቀመጥን አላማዬ ላለው መዳረሻው ቁጠባን ስንቁ አድርጎ መያዝ ከጀመረ ዘመናትን አስቆጥሯል:: የፋይናንስ ተቋማት ባልነበሩበት ጊዚያት እንኳን ገንዘብ በየስርቻው ያስቀምጥ ነበር:: እቁብን እና በመሳሰሉት ተለምዷዊ ስርዓቶች መቆጠብ ለዘመናት አብሮት ዘልቆ ቆይቷል::

ሰዎች በተሻለ መልኩ እንዲቆጥቡ ደግሞ የፋይናንስ ተቋም መኖር መሰረታዊ ጉዳይ ነው:: የፋይናንስ ተቋሙ ሕጋዊነት፣ ተደራሽነት እና አስተማማኝነት ለቆጣቢው ተጨማሪ ቅድመ ሁኔታ ነው:: የተሻለ ሕይወት ለመምራት የሚረዳንን ገንዘብ ማግኘት የምንችለው በዘመናዊ መንገድ ስንቆጥብ ነው::

የጣና ማይክሮ ፋይናንስ የኦፕሬሽን ክፍል ኃላፊ ይሄነው አንዳርጌ  በበኩላቸው “ቁጠባ ነገን በማሰብ ያለውን ሀብት በአግባቡ መጠቀም ነው:: የሰው ልጅ ከእለት ፍጆታው ቀንሶ የሚያስቀምጠው ሀብት በእርጅና ዘመን፣ ለድንገተኛ አደጋ እና ለህክምና አገልግሎት ጥቅም ላይ ይውላል” ሲሉ አስረድተዋል::

ጣና ማይክሮ ፋይናንስ አዲስ አበባን  ጨምሮ በክልሉ በተለያዩ አካባቢዎች ቅርንጫፎችን ከፍቶ ዜጎች እንዲቆጥቡ እና የብድር አገልግሎት እንዲያገኙ እየሰራ እንደሚገኝ አስረድተዋል:: ከተመሰረተበት ጊዜ ጀምሮ ዘጠኝ ሺህ የሚጠጋ የቁጠባ ደንበኞች እንዳሉት የተናገሩት አቶ ይሄነዉ  ለ846 ተበዳሪዎች የብድር አገልግሎት እንደሰጠ እና  ከ156 ሚሊዮን ብር በላይ ለብድር አገልግሎት እንዳዋለም ለበኩር ጋዜጣ ተናግረዋል::  በቀጣይ አርሶ አደሩ እንዲጠቀም በትኩረት እየተሰራ መሆኑንም አስረድተዋል:: መስፈርቱን አሟልተው የሚመጡ የመንግስት ሠራተኞች የብድር አገልግሎት እያገኙ መሆኑንም ጠቁመዋል:: መስራት ፈልገው ምንም ገንዘብ ለሌላቸው ወገኖች ሠርተው የሚለወጡበት መንገድ እየተመቻቸ ነው  ብለዋል:: የፋይናንስ ችግር ላለባቸው የሕብረተሰብ ክፍሎች ችግራቸውን ለመፍታት አላማው አድርጎ እየሰራም ይገኛል:: ማሕበረሰቡ ወደ ተቋሙ በመምጣት የቁጠባ ባህሉን ማሳደግ እና የብድር አገልግሎት ማግኘት እንዳለበትም አስረድተዋል::

አቶ ገዳሙ ተረፈ የባሕር ዳር ከተማ ነዋሪ ናቸው:: ቁጠባ የክፉ ቀን መሻገሪያ ነው ይላሉ:: ቁጠባ ከትንሽ ገንዘብ ነው የሚጀምረው የሚሉት አቶ ገዳሙ ተርፎን ሳይሆን ካለን ገቢ ላይ ቀንሰን ነገን በማሰብ ነው ይላሉ:: ቁጠባ ለልጆች ማስተማሪያ ለቤት መስሪያ እና ለችግር ጊዜ የሚደርስ ሀብት ነው:: ቁጠባ በእጅጉ አስፈላጊ እና መሰረታዊ ነገር ነው ይላሉ:: አቶ ገዳሙ ከጣና ማይክሮ ፋይናንስ ቆጣቢ እና ተበዳሪ ናቸው:: ወደ ጣናው ማይክሮ ፋይናንስ ከመሄዳቸው በፊት የቁጠባን ምንነት እና የብድርን አገልግሎት በውል ያልተረዱ እንደነበር አጫውተውናል:: የሚሰሩትን ቤት ለማጠናቀቅ እና ለሌሎች መሰረታዊ ፍጆታዎች ከጣና ማይክሮ ፋይናንስ ብድር እንዳገኙ ነግረውናል:: ብድሩ ለችግሬ መፍትሄ ሆኖኛል በቀጣይም ይበልጥ ለቁጠባ አነሳስቶኛል ባይ ናቸዉ:: የሰራተኞች ትጋት ፣የደንበኛ አያያዘቸው፣ የመረጃ አሰጣጣቸው፣ፈጣን እና ቀልጣፍ በመሆኑ ሊመሰገኑ ይገባል ብለዋል:: በጊዜው የሚፈልጉትን ብድር በማግኘታቸው ይበልጥ ተደስተዋል:: እንደ አቶ ገዳሙ ገለጻ በቀጣይ ተቋሙ በደሞዝ እስኬል የሚያበድርበት የገንዘብ መጠን ከፍ ቢል የሚል ሀሳባቸውን አጋርተውናል::

ሌላው የጣና ማይክሮ ፋይናንስ ተጠቃሚ እና ቆጣቢ ደግሞ አቶ ሰለሞን ጥበቡ ናቸው:: ቁጠባ እጅግ ለሰው ልጅ መሰረታዊ ነገር መሆኑን ይናገራሉ:: ገንዘብን በአግባቡ እና በስርዓት መቆጠብ እንዲሁም ዘመናዊ አሰራርን መከተል እንደሚገባ አመላክተዋል:: በጣና  ማይክሮ ፋይናንስ እየቆጠቡ የብድር ተጠቃሚ መሆናቸውን ነግረውናል:: በአሁኑ ጊዜ በየወሩ የሚቆጥቡት አቶ ሰለሞን በቀጣይ በተጠናከረ መልኩ ለመቆጠብ አስበዋል፤ እንዲሁም አክሲዮን ለመግዛትም በዝግጅት ላይ መሆናቸውን ነግረውናል:: የቁጠባን ጠቀሜታ በመረዳት ብዙ ጓደኞቻቸውን እንዲቆጥቡ እና ወደ ፋይናንስ ተቋሙ እንዲቀላቀሉ ማድረጋቸውን ነግረውናል:: ከጣና ማይክሮ ፋይናንስ ተበድረው ቤታቸውን ሠርተው እንዳጠናቀቁም በማከል:: ወደፊት ተቋሙ የካፒታል መጠኑን ከፍ በማድረግ የሕብረተሰቡን ችግር መፍታት የሚችልበትን መንገድ መፍጠር እንዳለበት ሐሳባቸውን ሰጥተዋል::

ቁጠባ ዘርፈ ብዙ ጥቅም ያለው በመሆኑ የተቆጠበውን ገንዘብ  ማህበራዊ እና ምጣኔ ሃብታዊ ችግሮችን እየፈታሁ ነው ብለዋል:: በመቆጠቤ ለእኔ እና ለልጆቼ ለወደፊት ዋስትና የሚሆን ሀብት እያፈራሁበት ነውም ብለዋል::

በኢትዮጵያ ሀገር ወዳድ ግለሰቦች ሐሳብ አመንጭነት እና አነሳሽነት ከ 2 ሺህ 550 በላይ በሚሆኑ ባለሀብቶች ተደራጅቶ ግንቦት 24 ቀን 2014 ዓ.ም ከኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ህጋዊ ፍቃድ አግኝቶ የቁጠባ እና ብድር አገልግሎት በመስጠት ላይ የሚገኝ ተቋም ነዉ ጣና ማይክሮ ፋይናንስ::  ከባንክ የብድር አገልግሎት ማግኝት የማይችሉትን እና ዝቅተኛ የሕብረተሰብ ክፍሎችን  በማገልገል ላይ እንደሆን አቶ ይሄነው ተናግረዋል:: በቀጣይ በኢትዮጵያ ውስጥ ባሉ ክልሎች አገልግሎት ለመስጠት ያቀደ ሲሆን በአሁኑ ወቅትም ባሕር ዳር ከተማን ጨምሮ በአማራ ክልል በከፈታቸው ቅርንጫፎች በአካባቢው ለሚኖሩ የሕብረተሰብ ክፍሎች የቁጠባ እና የብድር አገልግሎት እየሰጠ ይገኛል::

ለአብነትም የጥቃቅን ንግድ ሥራ የቡድን ብድር፣ የአነስተኛ ንግድ ሥራ የግል ብድር፣ የፍጆታ ብድር፣ የግንባታ ሥራ ብድር እና የግብርና ሥራ ብድር ተጠቃሾች ናቸው:: ማይክሮ ፋይናንሱ በኢትዮጵያ ውስጥ እምነት የሚጣልበት እና ተመራጭ በማድረግ በዝቅተኛ እና በመካከለኛ የኑሮ ደረጃ ላይ የሚገኙትን አምራች ዜጎችን ማህበራዊ እና ምጣኔ ሀብታዊ ችግሮችን ለመፍታት ትኩረት ሰጥቶ ለመስራት  እየተንቀሳቀሰ ይገኛል::

አሁን ላይ እየተሰጠ ያለው ብድር ውስን በመሆኑ በቀጣይ በማጠናከር በሰፊው ለመስራት መታቀዱንም ተገልጿል::

የእንጅባራ ዩኒቨርሲቲ የምጣኔ ሀብት ትምህርት ክፍል ኃላፊ እና መምህር  በላይነህ አስማረ “ቁጠባ ለፈጣን ፍጆታ የማይውል፣ ለወደፊት ጥቅም ላይ የሚውል ፣ ለቀጣይ ለኢንቨስትመንት ዝግጁ የምናደርግበት እና የተሻለ ሕይወት የምንመራበት መንገድ ነው ” ይላሉ:: እንደ መምህሩ ማብራሪያ ነገ ኢንቨስት የምናደርው ዛሬ የምንቆጥበው ገንዘብ ነው ፤ነገር ግን  በኢትዮጵያ የቁጠባ ባህል የዳበረ አለመሆኑንም ጠቁመዋል:: የኢትዮጵያ ቁጠባ ከጥቅል ሀገራዊ ምርቷ (GDP) ከዓመት ዓመት ቢለያይም ከ10 እስከ 20 በመቶ እንደሆነ እና  ይህም በዓለም አቀፍ ደረጃ ሲታይ ዝቅተኛ መሆኑን ነዉ የሚያነሱት:: ሌሎች የዓለማችን ሀገራት ከ50 በመቶ በላይ ከሀገሪቱ ጠቅላላ ሃብት በቁጠባ የሚያበረክቱ መኖራቸውን ነው የሚያብራሩት:: ለአብነትም አየርላንድ፣ ጃፓን፣ ኳታር፣ ሲንጋፖር፣ ኖርዌይ ፣ በዓለማችን ከፍተኛ የቁጠባ ባህል ያዳበሩ ሀገራት ናቸው ብለዋል::  ጅቡቲ ፣ኮንጎ፣ ዛምቢያ እና ጋቦን የተሻለ የቁጠባ ባህል ያዳበሩ የአፍሪካ ሀገራት መሆናቸውን ያነሱት መምህር በላይነህ ይህም የሆነው የተሻለ ግንዛቤ እና እውቀት ስላላቸው እንዲሁም የቁጠባን ጠቀሜታ ስለተረዱ ነው ይላሉ:: ያለ አግባብ ወጭን በማስቀረት እና ብክነትን በመቀነስ መቆጠብ ነገን የተሻለ ማድረግ ይገባልም ብለዋል:: ቁጠባ ለግለሰብም ሆነ ለሀገር ምጣኔ ሀብት እድገት ከፍተኛ ድርሻ ስላለው ማንኛውም ሰው ከሚያገኘው ገቢ በትንሹም ቢሆን ለቀጣይ መቆጠብ እንዳለበት ይመክራሉ::

 (መልካሙ ከፋለ)

በኲር ግንቦት 19 ቀን 2016 ዓ.ም ዕትም